Per Vincenzo Siciliano e Gino Lo Bartolo cumenza quest di atgnamain sco mintg'auter era. Las 7 la damaun èn els pronts en la garascha dal lavuratori communal. L'emprima gievgia suenter ils Trais Retgs na svidan els però betg molocs u butschins. Sin il program stat la tura dals pignols da Nadal. La tura cun il camiun da rument cotschen e grisch cumenza sur la Pulvermühlestrassse e lura en direcziun caserna. Vincenzo è il manischunz dal camiun e Gino stat sin il stgalim davos.
Pro bundant mintga moloc stattan ils pignols pronts per vegnir rimnads. Il dus lavurants sa ferman e Gino siglia giu dal stgalim. Ils pignols sa tschentan in suenter l'auter en la gronda rusna da la pressa dal camiun. La pressa cumenza a magliar ils pignols fin ch'i restan be pli guglias.
Bun 800 pignols da Nadal han plaz en il camiun.
Il camiun vegn adina pli plain. 6 – 7 tonnas en furma da pignols hajan plaz, fa Gino quint. Quai sajan var 800 pignols tut tenor grondezza. Cun chargia pli cumpact possia il camiun dentant purtar fin 11 tonnas.
Tar ina fermada chattan ils dus umens in pignol en in vasch. Quel na possia tenor Vincenzo betg vegnir en la pressa. Be pignols betg tractads e senza decoraziun vegnan ramassads da la citad.
In di agreabel
Ils dus lavurants èn da l'opiniun che quest servetsch saja per els agreabel. Malgrà la lavur pli corporala saja quest di, ch'è be ina giada ad onn, ina bella variaziun.
Ils pignols savuran sco in parfum en cumparegliaziun cun rument.
Cura ch'il camiun è plain glischa ina glisch sin l'armatura dal camiun. Il manischunz Vincenzo sa però era senza la glisch cura ch'il camiun è plain. Cun sia experientscha sa el quai be cun manischar il vehichel. La chargia vegn en in proxim pass manada a l'implant da cumpost nua che Urs Tischhauser, manader da l'orticultura da la citad, è responsabel.
L'ultima etappa dal pignol da Nadal
Tar l'implant da cumpost cumenza l'ultima etappa dal pignol. Urs Tischhauser declera che la chargia vegn pasada e sch'i saja en elements esters sco plastic u decoraziuns vegnan quels sortids ora a moda automatisada.
En in proxim pass sa tschenta la chargia en ina manizzadra. Da tschella vart da quella vegn ora ina massa tocs pitschens, ch'è dad ina vart maschadada e da tschella vart pli adattada per il process da cumpostar.
Tenor Urs Tischhauser vegn lura maschadà en la massa per part cun material verd pli vegl e per part cun fegls u auter material organic. Uschia dettia ina massa pli omogena.
Il process biologic dovra 3-5 mais fin ch'il product final è pront e fin che rests dal pignol pon cumenzar la terza etappa da lur viadi. Il product final vegn vendì tenor il manader da l'implant a producziuns da terra u per exempel da cumpost d'agricultura. Ina part dals pignols che na vegn betg cumpostada vegn era duvrada per producziun da pellets.
Uschia fineschia il viadi ed era il ciclus dal pignol da Nadal. Dal guaud en la stiva, da la stiva sin la via, da la via sin il cumpost e la fin vinavant en la natira.