Dis da chaliras han procurà ch'il pastg è creschì pli spert ch'usità. Persuenter è el suenter curt temp vegnì vegl ed ha uschia pers la qualitad. Quest scenari hai era dà en Val Lumnezia sin l'Alp Sezner. Las vatgas han cunquai producì damain latg.
Cumpareglià cun la davosa stad èn quai circa 50 liters pli pauc pro vatga. Guardà sin l'entir muvel è quai 5'000 liters pli pauc.
Producziun en media dals davos onns
Tuttina saja l'alp mitschada pulit bain. Era perquai ch'ins ha pudì ir ad alp in'emna pli baud ed uschia era pudì mulscher dapli. Chaschiel han els dentant tuttina producì pli pauc: L'onn passà eran quai anc 7,5 tonnas - quest onn be pli 7 tonnas chaschiel. Tuttina saja quai pli u main en la media dals davos onns, di il chau d'alp Lucas Derungs.
Aua vegn duvrada dapertut
Tut en tut è la stad da chaliras dentant stada ina sfida per ils animals e per il persunal d'alp, di Stefan Bless, il cussegliader per l'economia da latg al Plantahof. Aua na dovrian ins numnadamain betg mo per far crescher il pavel, mabain era per sfradentar il latg ni lavar giu ils utensils da producziun.
Per liter latg ch'ins producescha dovra quai radund 2,5 fin 4 liters aua.
Uschia dovra il persunal d'alp er aua per tegnair bass la temperatura dal tschaler da chaschiel. Gist quai saja quest onn stà ina sfida, di il cussegliader dil Plantahof. Enstagl da 14-15 grads hajan ins per part mesirà 20 grads en ils tschalers. Perquai ha il chaschiel entschet a suar ed il grass ha patì.
I dat avunda chaschiel
Malgrà quellas cundiziuns betg dal tut idealas: Chaschiel dettia igl era quest onn avunda, manegia Stefan Bless. Era sch'igl ha cumpareglià cun auters onns in zic pli paucas magnuccas sin curuna. Quant pli pauc chaschiel che las alps grischunas han propi producì vegn dentant pir ora en in onn, cura che las cifras exactas vegnan publitgadas.