La stad passada hajan ins fatg sin l'alp Pitasch fitg bunas experientschas cun saivs electricas, quai suenter ina fitg schletta stad dal 2019 cur ch'il luf ha stgarpà in quart da la muntanera, di Manuel Albin, il president da l'alp Pitasch. Malgrà ch'els n'han gì la stad passada naginas attatgas dal luf, hajan els quintà fermamain cun la nova lescha da chatscha e tras quai cun novas pussaivladads e dapli sustegn dal chantun. Cun il Na da la dumengia passada sa dumondia el plaunet, sch'i fetschia anc senn da cultivar las alps vinavant u sch'i na fiss betg pli perdert da laschar crescher en ellas.
Nus pudain bain cuntinuar uschia, ma sch'il quantum da lufs crescha..., nagin che po dir quant ditg ch'ina saiv electrica gida.
Cuntinuar e fidar be a mesiras da protecziun è in ristg
D'ina vart nagin che possia dir, quant ditg che las saivs electricas gidian, sch'il dumber da lufs creschia vinavant. Da l'auter maun suondia il proxim conflict, sche pli e pli blers lavurian cun chauns da protecziun. Quels fetschian canera per proteger la muntanera, quai che saja lur lavur. Magari er durant la notg. E qua possia lura dar conflicts ubain cun viandants u reclamaziuns da vischins pervi da la canera la saira u notg.
Jau na giess er betg sin in'alp, sche jau stuess tschertgar mintga di cadavers. Quai na fa nagin gugent.
Er perdian ils pasters il tschaffen e la motivaziun d'ir ad alp. Els hajan gì gentar cun lur paster la dumengia da votaziuns, uschia Manuel Albin. Er els sajan stads trumpads e fetschian lur ponderaziuns, schebain els veglian anc ir ad alp sut quellas cundiziuns u betg. Per quai ha il president da l'alp chapientscha. Manuel Albin sez na vuless er betg far questa lavur, sch'i saja adina puspè dad ir a rimnar cadavers d'animals stgarpads. Quai sajan maletgs che restian, ha el ditg.
I sto vegnir pli simpel da regular il dumber da lufs
Per il pur da nursas e president da l'alp Pitasch, stoi vegnir pli simpel da regular il dumber da lufs. Uschiglio vesia el nair, cunzunt per las alps da nursas. Quant ditg che las alps tegnian anc la dira, quai dependia er dals purs – quant ditg che lezs sajan anc pronts da trametter ad alp lur animals. Ed i dependia er da las pussaivladads che l'alp haja per investir en la protecziun da muntaneras u en dapli persunal.
Sustegn da chantun e Confederaziun na spetga Manuel Albin betg grond. Sch'i dettia dapli, lura saja quai fitg bun e da beneventar. Ma sch'i na dettia nagut, lura na sajan ins er betg uschè trumpà, sch'ins n'haja betg quintà cun bler.
Alp da Pitasch vegn chargiada la stad 2021
La stad che vegn chargian els segir anc ina giada l'alp. Il 2020 han 13 purs chargià var 170 vatgas e vadels e var 230 nursas sin l'alp Pitasch ch'è sin territori da la vischnanca da Glion. Per Manuel Albin persunalmain è però er cler: Sch'i dettia anc ina giada ina stad cun uschè blers stgarps sco il 2019, lura smettia el cun far il pur da nursas.
Tut en tut spera el ch'ins chattia ina schliaziun – per ils purs, per ils pasters e per las alps. Uschiglio pudess tenor el ir bler a perder ch'ins na possia betg pli reparar. Sajan quai societads d'alp che vegnian schliadas, pastiras che creschian en u alps che vegnian serradas.
