Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Migrants en pensiun – Da la Sicilia a Tschamut cun Salvatore Di Bella
Or da Actualitad dals 02.12.2021.
laschar ir. Durada: 4 minutas 37 Secundas.
cuntegn

Emigrants en pensiun Da la Sicilia a Tschamut

La vita da Salvatore Di Bella è stada la lavur. Blers onns è el stà emploià da la viafier Matterhorn Gotthard ed ha construì blers mirs e tunnels. Dapertut en Surselva era Salvatore Di Bella in um tschertgà, cura ch'i gieva per far palantschieus da betun. Sia chasa a Tschamut ha el construì en atgna reschia cun ses figl.

Ma era en sia patria oriunda ha el construì ina chasa ed ha cultivà blers onns vigna. Quai haja adina plaschì bain ad el. Ma era la lavur per exempel sin il pass da l'Alpsu durant l’enviern haja adina plaschì ad el, di Salvatore Di Bella. El haja d’engraziar tut a la Svizra. Qua haja el survegnì ses paun da mintgadi e betg en l’Italia.

Naschì sco figl d’in uffizier

Naschì è Salvatore Di Bella il 1943 a Zafferano (Sicilia) al pe dal vulcan Etna. El era il 5avel da sis uffants. Ses bab ch’era uffizier en la guerra è mort baud, e la mamma ha vendì fritgs sin ils martgads da Catania e Messina. A scola na gieva el betg gugent, perquai n’ha el era mai propi emprendì da leger e scriver. Cun 14 onn è Salvatore Di Bella vegnì tar l’academia da  la marina a Triest.

Ma era qua n’ha el betg emprendì da scriver e leger, mabain da nettegiar ils bastiments da militar. Perquai saja el sa decidì da betg pli turnar ed haja laschà midar la destinaziun sin ses bigliet da Triest a Tirano. Davent da Tirano saja el lura vegnì cun cuntrabandists talians fin a Puntraschigna e da là cun il tren fin a Wädenswil. Uschia era el in desertur da 15 onns persul en Svizra.

La lavur ha dominà sia vita

Arrivà en Svizra ha il giuven um da l’Italia svelt chattà lavur ed el è era sa cumprovà en quai ch’el fascheva. Tut ses patruns han apprezià sia lavur e dapertut è el stà capolavurer, raquinta Salvatore Di Bella. Il temp ch’el era engaschà tar ina interpresa che fascheva palantschieus e viveva ad Altendorf en il chantun Sviz, saja probabel stà ses pli bel temp.

El aveva chattà en Maria Albin da Tschamut ina partenaria per la vita, e ses dus figls èn naschids. En il vitg era el bain integrà. Ma l’encreschadetgna da la dunna per sia famiglia haja durant ils onns 1970 manà sia famiglia a Tschamut, nua ch’el saja restà fin il di dad oz.

E dapi che sia dunna è morta il 2013 passenta Salvatore Di Bella quasi in mez onn en l’Italia e l’autra mesadad en Svizra. Ina selecziun ni rangaziun da sias patrias na veglia el betg far. En omadus lieus saja quai bel da viver.  

RTR actualitad 11:00

Artitgels legids il pli savens