Siglir tar il cuntegn

Header

video
L'istorgia dals medis da chasa da Trun
Or da Telesguard dals 07.12.2022.
laschar ir. Durada: 4 minutas 33 Secundas.
cuntegn

Istorgia medicinala Il svilup da la medischina a l'exempel da Trun

Il medi da Trun Martin Tomaschett è s'occupà gia en sia dissertaziun cun l’istorgia da medischina. In tema che fascinescha l’um che maina en segunda generaziun ina pratica da medi a Trun. Gia ses bab, Pius Tomaschett, era medi a Trun ed ha pratitgà dal 1953 fin il 1992 e cun surpigliar la pratica ha el era surpiglià tut ils documents.

audio
«Von der Säftelehre zur modernen Medizin» da Martin Tomaschett
ord Actualitad dals 07.12.2022. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 4 minutas 35 Secundas.

Ma betg sulet quels documents, era ils rapports medicinals dad Alexander Bonadurer, antecessur da Pius Tomaschett èn vegnids analisads da rudent. Il grond stgazi è dentant il cudesch dal medi Cristian Luregn Decurtins, l’emprim medi scolà en la Cadi. Quest cudesch è vegni surdà a Pius Tomaschett da la davosa descendenta dal medi Decurtins ed è anc oz en possess da Martin Tomaschett.

Dal svilup medicinal en regiuns ruralas

Il medi Cristian Luregn Decurtins ha vulì daventar Gesuit, ma curt avant terminar ses studis da teologia a Fribourg, ha el rut giu quels. Returnà a Zignau, ses vitg nativ, è el s’inscuntrà cun il medi Appolinarius Albin da Tersnaus. Lez era medi dal cont Gagarin a Moscau ed ha lura pledà il giuven Decurtins sco scolast per ils uffants dal cont en Russia. Suenter che la scolaziun dals dus buobs era terminada han quels gist prendì cun els lur scolast a l’universitad, uschia ch’era Decurtins ha studegià la medischina en Russia. Returnà a Trun ha el pratitgà tenor ils standards da ses temp, la medischina che sa basava sin ils liquids. Ils tractaments medicinals ed ils sintoms ha el nudà en in cudesch, il cudesch en possess da Martin Tomaschett.

Mussar ch’il svilup medicinal era actual a Trun

Ina da las finamiras è stada da guardar quant actuals ch'ils medis da Trun eran, declera Martin Tomaschett. Ed ins possia dir che tut ils medis purtretads, eran scolads fitg bain, sa chapescha cun la savida da lur temp. Era possian ins dir che la regiun rurala da la Surselva era actuala era puncto meglieraziuns medicinalas. Uschia saja cumprovà ch’il penicillin saja vegnì spert era en la regiun periferica, quai che mussia l’actualitad, uschia Martin Tomaschett. Quai saja uss documentà scientific, pertge fin uss saja l’istorgia medicinala s’occuppada surtut da clinicas u da regiuns urbanas, e cun il cudesch possian ins serrar questa fora scientifica, uschia il medi a Trun. Ma quai na saja betg sulet in cudesch per medias u per medis, mabain per tuts, uschia possian ins leger era cas divertents e forsa enconuschian ins era in u l’auter. Tuts numnads sajan vegnids dumandads per lur consentiment, e quai fetschia il cudesch autentic, declera l’autur Martin Tomaschett.

RTR actualitad 11:00

Artitgels legids il pli savens