-
Bild 1 von 9. Be la bun'aria e la bella survista na tanschan betg per viver, in impurtant factur è lavur en la regiun. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 2 von 9. Ina giada in'atgna vischnanca, betg il davos er pervi da la depopulaziun, uss fusiunà cun Trun. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 3 von 9. Schlans:. In da blers vitgs muntagnards en Grischun, pertutgads da la depopulaziun. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 4 von 9. Bleras chasas a Schlans tutgan ad esters e vegnan duvradas da tgi pli savens da tgi pli pauc be per far vacanzas. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 5 von 9. Erica Cavegn-Pfister è turnada sco giuvna mamma cun ses dus uffants e ses um a Schlans. I na saja betg simpel, ma pussaivel sch'ins veglia. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 6 von 9. En ils onns 50 abitavan anc bunamain 200 persunas a Schlans. Oz èn quai anc var 80. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 7 von 9. La pitschna ustaria da curtin Chispacius sa chatta gist vis-à-vis la veglia ustaria dal vitg ch'è gia blers onns serrada. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 8 von 9. Clemens Pfister. sa gida uss sco pensiunà en la pitschna ustaria da curtin che sia dunna ha fundà. In impurtant lieu d'inscuter er per ils indigens che dat vita en il vitg. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
-
Bild 9 von 9. La pitschna ustaria da curtin dad Anna Maria Pfister. Na tanscha betg per viver dad ella ma ha porta bler al vitget che n'avess uschiglio nagin'ustaria. Bildquelle: RTR, Gion Gieri Flepp.
Clemens Pfister, pensiunà che viva gia dapi 28 onns puspè a Schlans ed Erica Cavegn-Pfister, giuvna mamma da 33 onns ch`è turnada avant intgins onns cun sia famiglia a Schlans: Els raquintan lur istorgias tratgs vi e nà tranter sfidas che sa dattan entras la depopulaziun e speranza ed optimissem per l'avegnir.
I n'è propi betg simpel. I dependa fitg fitg bler da la plazza. Ins sto avair ina lavur per pudair viver... Però jau pens sch'ins è pront d'esser in zic flexibel e da structurar la vita in zic auter che quai ch'ins ha s'imaginà, sche sch'ins less propi turnar pens jau che quai è sin ina moda u l'autra er pussaivel.
Scolaziun e plazzas sco facturs decisivs
Che las plazzas da lavur sco er las pussaivladads da sa scolar èn decisivas e gia adina stadas decisivas mussa l'exempel da Clemens Pfister. El è creschì si a Schlans cura che la vischnanca er pli u main anc sin il zenit. E tuttina è er el i a Turitg per far ses emprendissadi sco serrer da maschinas.
Entras sa spezialisar sin reparaturas, quai ch'era tschertgà da lez temps en il Grischun, ha el survegnì lavur en differentas firmas ed uschia pudì turnar. Fin ch'el ha survegnì l'onn 1991 l'offerta da manar las lavurs da construcziun e suenter l'entira serenera da Trun. Lura ha el decidì ensemen cun sia dunna da turnar cun la famiglia a Schlans, ina decisiun ch'el prendess adina puspè.
... Nus avessan qua super, nus avessan tut quai che nus lessan. Però viver, savair viver avair lavur en la regiun, tut va anora giu en las aglomeraziuns.
Era Erica Cavegn-Pfister, la giuvna mamma da 33 onns, ha sentì vid l'atgna via tge influenza che las pussaivladads da sa scolar han sin la dumonda restar u partir. Fin la matura al gimnasi da Mustér ha ella pudì restar a Schlans. Per ses studis da germanistica ed istorgia ha ella però stuì bandunar il Grischun. Sulettamain il studi da scolasta e da scienza d'infurmaziun ha ella pudì far a Cuira. Puncto scolaziun e furmaziun vegnian ins en il Grischun er oz anc spert als cunfins. La HTW a Cuira saja in pass en la dretg direcziun però na cuvria ella per bler betg tut ils basegns.
Tuttina han ella e ses um pudì turnar sco giavischà suenter il segund uffant en patria. D'ina vart perquai che ses um ha sco chauffeur d'auto da posta pudì midar senza problems lieu da lavur. Da l'autra vart er perquai ch'els han gist chattà in'abitaziun libra en l'anteriura chasa communala e chasa da scola a Schlans.
Erica Cavegn-Pfister è sa decidida sapientivamain cunter la carriera e per la famiglia. Be in post sco commembra dal cussegl da vischnanca ha ella surpiglià. Gnanc en emprima lingia pervi da la mancanza da plazzas ma perquai ch'ella è sezza creschida si a Schlans ed ella ha er vulì pussibilitar quai a ses uffants. E ch'i va da far frunt a la depopulaziun mussan er il bab ed ils tschintg fragliuns da Erica Cavegn-Pfister che vivan tuts, per part sco ella er cun famiglia, stabel a Schlans.
Bleras chasas en possess ester
Chattar in'abitaziun a Schlans n'è betg uschè simpel. Fitg bleras chasas èn numnadamain en possess dad ester che vegnan tgi pli savens e tgi pli pauc a far vacanzas en il vitget. Quellas abitaziuns n'èn per il pli betg affitablas sur onn.
Clemens Pfister vesa però qua er insatge positiv:
Tge fissi sche quels esters na fissan betg en questas chasas. Lura fissi serrà vi il barcuns e na fiss insumma nagina vita. Ed uschia avain tuttina anc in pau esters ch'èn qua e ch'ins po dir ch'els vivan bain cun ils indigens.
Uniuns ed ustaria motors da la vita en il vitg
La dunna da Clemens Pfister ha avert avant 9 onns ina pitschna ustaria. Quai suenter che l'ustaria dal vitg aveva serrà ed ils viandants da la Senda Sursilvana che passa speravi n'avevan nagina pussaivladad pli da far in paus e consumar insatge.
Ina purschida che vegn tenor Clemens Pfister er schazegiada dals indigens. Els vegnian savens ed hajan uschia in lieu da s'entupar. Qua tras na stettian ins betg mo persul a chasa e truschia si'atgna chaussa.
Er las paucas uniuns ch'existan anc sco il club da jass, il club da skis u la pro Schlans procurian per vita en il vitg, uschia l'um da 66 onns. Quai conferma er Erica Cavegn-Pfister ch'è tranter auter engaschada en il club da skis e l'uniun da giuventetgna. Er sch'els na sajan mai stads fitg blers en l'uniun da giuventetgna hajan els adina organisà bleras occurenzas, per l'uniun sco per l'entir vitg. E la glieud haja apprezià fitg quai, las occurenzas sajan adina stadas visitadas bain.
RR actualitad 08:00