Ospitals regiunals ch'èn sez daventads pazients ed han da sbatter cun numerus problems, surtut finanzials. Era il Spital regiunal Surselva sto gia dapi in temp far patratgs davart sias purschidas. Suenter in'analisa externa ha la suprastanza da la Sanasurselva suttamess a la radunanza da delegadas in messadi cun divers puncts. Ina giada dapli ha il punct davart l'avegnir da la partziun da naschientschas en l'ospital a Glion procurà per discussiuns – ina partiziun ch'è deficitara. Il dumber da naschientschas è cun actual 120 l'onn lunsch sut il dumber critic da 500 ch'i duvrass per cuvrir ils custs. Vitiers vegn ch'il schefmedi pediatria va en pensiun e la sfida da chattar ina successiun è enorma.
La suprastanza da la Sanasurselva vuleva dar temp fin la fin da mars 2026 da chattar ina successiun. Sche quai na gartegia betg, lura duai la partiziun da naschientschas vegnir serrada la fin da l'auter onn. Quest scenari han delegadas e delegads refusà. Els han sustegnì la proposta che la vischnanca da Glion ha fatg al plenum. Ina ch'è main absoluta e che prolunghescha per trais mais il temp da chattar ina successiun. Ina proposta che vul ch'i vegni chattà ed evaluà alternativas per in concept d'urgenza per mammas, il parturir ed ils uffants novnaschids.
Sch'i dat questas alternativas e co quellas pudessan vesair ora è uss chaussa dals responsabels da l'ospital dad evaluar. Il pli tard sin la fin da zercladur 2026, cura che la nova cunvegna da prestaziuns sto esser sin maisa, sto quella era cuntegnair scenaris davart l'avegnir da la partiziun da naschientschas ubain sch'i resta nagut auter che da serrar ella. En tut las discussiuns davart las purschidas futuras dal Spital regiunal Surselva vegn era il nov concept da sanadad dal chantun ad esser decisiv. Quel vegn publitgà la primavaira 2026 ed ha il focus sin il provediment ed ils basegns da sanadad en las regiuns.
Studi aveva scusseglià da mantegnair tut las purschidas
Dapi onns cumbatta il Spital regiunal Surselva cun sfidas finanzialas. Avant passa dus onns ha l'instituziun perquai dumandà las vischnancas per in pachet da salvament finanzial da passa tschintg milliuns francs. Dapi lura datti grondas discussiuns davart la finanziaziun ed er davart la purschida ch'i duai dar en l'ospital a Glion. Il november 2024 ha la radunanza da delegads lura decis da laschar examinar la situaziun da la Spital Regiunal Surselva SA. Ina interpresa externa aveva fatg las suandantas recumandaziuns:
- Mantegnair l'ospital acut cun ina purschida da prestaziuns reducida: Questa varianta prevesa ina purschida pli pitschna e qua tras in regress da la svieuta. Tenor l'analisa muntass quai ina reducziun da persunal da 9%. La partiziun da chirurgia vegniss reorganisada. In ulteriur punct è da stritgar la partiziun da naschientschas, ginecologia e la pediatria. Er operaziuns a partir da la saira da las 18 uras duain vegnir stritgadas.
- Center da sanadad ambulant: Enstagl da l'ospital acut sco fin qua prevesa la segunda varianta in center da sanadad ambulant senza prestaziuns staziunaras. Quai muntass, tenor l'analisa ina reducziun da persunal da 76% (49 plazzas cumplainas). Questa varianta fiss ina midada da paradigma. Ella n'è actualmain dentant betg pussaivla pervia da las prescripziuns politicas.
Spargnar 1,5 milliuns francs cun optimar process
Spargnar vulan ils responsabels cunzunt cun reorganisar l'ospital, co els avevan communitgà mez october. La finamira saja da far respargns annuals da maximalmain 1,5 milliuns francs. Quai saja però be pussaivel cun stritgar la partiziun da naschientschas, aveva ditg René Epp, il president da la Sanasurselva l'october. Ils respargns duain rinforzar la situaziun economica da l'ospital e garantir in provediment da sanadad persistent, da buna qualitad e supportabel per la Surselva. Pia senza engrevgiar la situaziun finanziala da las vischnancas purtadras.
A partir dal 2027 duai l'ospital daventar ina part da la Reit da Sanadad Surselva. Questa structura reunescha ospital, chasas da tgira e spitex ensemen sut in tetg. Quai saja in proxim impurtant pass ad in provediment da sanadad coordinà, effizient e persistent en la Surselva, uschia ils responsabels.