Actualmain è l’Uniun Fortezia Stalusa vid rugalar ina ulteriura fortezza en la regiun da la Stalusa. I sa tracta d’ina fortezza da la secunda guerra mundiala (1939-1945). Dapi 1995 è la fortezza vegnida messa ord funcziun. L’armada ha lura prendì ora tut las armas e tut material e surlaschà la fortezza a ses destin. Var 20 onns è nagin stà en la fortezza. Per l’Uniun Fortezia Stalusa è questa fortezza speziala perquai ch’igl è ina fortezza ha ina casamatta (la stanza nua ch’il chanuns èn) è directamain en il grip e na betg en in bajetg camuflà sco chalet, declera il co-president Thomas Hänggi.
-
Bild 1 von 19. Cun in haflinger è vegnì transportà il material en la vischinanza da la fortezza. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 2 von 19. Cun in haflinger è vegnì transportà il material en la vischinanza da la fortezza. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 3 von 19. La fin finala èsi da purtar il davos tschancun tar la fortezza la channa dal chanun che paisa var 200 kilos. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 4 von 19. Anc n'è betg tut il material en la fortezza. Il generatur procura per glisch en l'intern. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 5 von 19. Sche l'inimi avess cuntanschì la fortezza, lura avess la schuldada anc pudì sa defender tras questa orva. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 6 von 19. Per vegnir tar las stanzas nua ch'ils chanuns eran èsi dad ir tras lungs sulers. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 7 von 19. En la fortezza ves'ins ch'ella è dapi 20 onns laschada a ses destin. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 8 von 19. L'umiditad ha laschà enavos ses fastizs. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 9 von 19. Durant che la fortezza vegniva anc tgira da l'armada èra ina mitraglia leva ed ina mitraglia 51 (pli gronda) qua. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 10 von 19. Sin quest sochel steva ina giada in chanun antitanc cun in caliber da 9 cm. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 11 von 19. L'observatur guardava atras questa rusna. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 12 von 19. Ins sto savair nua che l'entrada da la fortezza è per insumma chattar ella. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 13 von 19. La palissada è dapi 20 onns betg pli vegnida averta. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 14 von 19. Nua è la fortezza cun il chanun? Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 15 von 19. Las orvas da sajettar èn zuppadas davos in camuflagi... Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 16 von 19. ... èn las palissadas cun il camuflagi serradas, è la fortezza betg da vesair. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 17 von 19. Da lez temp vegniva guardà ch'i na creschia betg davant si pigns. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 18 von 19. L'orva da sajettar per la mitraglia. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
-
Bild 19 von 19. Las fortezzas eran antruras in secret. Bildquelle: RTR, G. Hosang.
En lavur cumina han commembers da l’uniun puspè transportà in chanun antitanc en la fortezza ed han montà quest. Vinavant vegn refatg la fortezza uschè lunsch sco pussaivel sco quai ch’ella era antruras e fatg las lavurs da mantegniment ch’i dovra per che la fortezza na giaja betg en decadenza. Thomas Hänggi quinta cun custs da 15’000 fin 20’000 francs. Finanzià vegn quai entras donaziun, entradas per las guidas en las fortezzas e las contribuziuns da commembers. Avant dus onns è la fortezza Madernal davos vegnida averta per la publicitad, suenter ch'ella è vegnida restaurada.
Gronda part commembers da la bassa
L’uniun dumbra var 100 commembers. Tenor Thomas Hänggi èn 2/3 dals commembers persunas da la bassa ed in terz èn indigens. Ils blers commembers èn fascinads da fortezzas. La fascinaziun per l’istorgia, la tecnica u era las armas èn las raschuns pertge che persunas or da l’entira Svizra èn commembras da l’Uniun Fortezza Stalusa e mettan a disposiziun lur temp liber per mantegnair las fortezzas. L’idea saja da vegnir tar dapli commembers indigens e cun il nov co-president Fredi Caminada saja l’uniun dentant sin buna via.