Il professer e linguist da Lumbrein Clau Solèr ha cumenza a s’interessar da quest tema enturn ils 1970. A Lumbrein haja el vis co ins haja renovà chasas ed en il medem mument demontà las tualettas. Mo el ha anc pudì far intginas fotografias e salvar uschè questa tradiziun.
Fertant che la Surselva ed il Grischun vevan anc questas tualettas (il pli savens da lain) construidas vid la chasas, eran quellas construidas en l’Engiadina en chasa. Ina differenza eran era quellas en il vitgs e quellas si mises ed en aclas. Là eran ellas pli simplas e primitivas. Mo ina metoda effizienta era ed è anc adina da sa svidar en la natira.