Da las vals Pulanera e Milà vegnan adina puspè lavinas che pon ir fin tar il Rain. Perquai ha la vischnanca dumandà il chantun per agid che ha lura laschà intercurir la situaziun. Tenor Bernard Riedi da l'Uffizi per la natira ed ambient han ins constatà che la viafier saja pertutgada da lavinas var mintga 12 onns, la via chantunala mintga 20 onns ed ils edifizis mintga 50 fin 100 onns. Quai saja relativamain savens.
Lavineras èn stadas nagina opziun
Perquai hajan ins ina giada fatg ponderaziuns da far lavineras en la Val Pulanera. Ord l'aspect economic na saja quai dentant betg vegnì en dumonda. Las lavineras avessan custà passa 15 milliuns francs e quai fiss stà memia char en relaziun cun quai ch'ins avess pudì proteger, declera Bernard Riedi.
Vischnanca sto surpigliar pitschna part
Perquai sajan ins sa cunvegnids sin in sistem d'alarm. Quel sa cumpona ord dus radars e sensurs che mesiran las stremblidas en la Val Pulanera e la Val Milà. En la Val Pulanera vegn lura era installà ina suga cun bindels che reageschan sin il buf da la lavina. Registrescha in dals sistems in moviment da naiv, vegnan ils signals sper via e la viafier mess sin cotschen. Autos e trens ch'èn gia sin il tschancun serrà han dentant avunda temp da bandunar il lieu da privel, fin che la lavina vegn a val. L'alarm va era tar il responsabel per privels da la natira local che vegn lura sin il plaz per giuditgar e che po era puspè annullar l'alarm en cas d'in alarm fauss. Ma quai na capita tenor Bernard Riedi betg savens.
Il sistem d'alarm custa var 500'000 francs. 75% pajan chantun e Confederaziun. La viafier Matterhorn Gotthard paja 12%, l'Uffizi da construcziun bassa 8% e la vischnanca ha anc da pajar 5%. Sche l'aura da quest atun lubescha è il sistem pront almain per la via chantunala sin il proxim enviern.
RR actualitad 07:00