La NEAT ha cumenzà a Sedrun il 1995 ed il 2015 è la NEAT stada a fin per Sedrun. Blers onns è Sedrun stà in dals plazzals gronds en Svizra. Restà da quest plazzal gigantic n'è quasi nagut. Per pudair evitar che tut svaneschia, è l’emprim ina cumissiun dal cussegl communal sa furmada. Pli tard è lura vegnida ord quella cumissiun l’uniun NEATural. Quella ha la finala realisà ina via d’aventura.
Mintga post ha in tema
En tut è vegnì creà duas circularas, mintgina cun sis posts. L’emprima circulara è deditgada al project sez, al tunnel, la geologia, la tecnologia, la lavur dals miniers e dapli. La segunda circulara tracta las influenzas ch’il project gigantic ha gì sin la vischnanca. Uschia vegn tematisà sco Sedrun sa mida, scuvertas fascinantas, novas cuntradas, ma era la patruna dals miniers. Per restar concis è mintga post construì ord trais elements. In element è da betun, sco il tunnel sez, in element è da travs, travs sco quellas dals binaris da tren, ed in element èn las duas talpas, che decleran in element specific als uffants.
Custà blers daners e bler temp
L’uniun NEATural n’ha betg fatg tut la lavur persula. Per professiunalisar la lavur ha l'uniun engaschà in'interpresa. Quella ha elavurà il concept e la finala suenter blers discurs e midadas realisà l’entira via d’aventura. Custà ha tut tranter 750’000 e 780’000 francs. Daners ha l’uniun survegnì dal project San Gottardo, da la Viafier federala, da l’assicuranza Mobiliar, da vischnanca e chantun e da blers pli pitschens donaturs, di Gelgia Deplaz la presidenta da l’uniun. Senza quest sustegn na fiss il project betg stà realisabel. Al cumenzament hajan ins ponderà che quai na vegnia betg uschè cumplitgà ed intensiv, ma la fin haja quai rendì dad impunder tant temp ed energia en il project, pertge quel saja ina plivalur per la vischnanca da Tujetsch, ma era per l’entira Surselva, di Gelgia Deplaz.