Siglir tar il cuntegn

Header

audio
200 onns chapitala – il svilup da la citad da Cuira
Or da Actualitad dals 29.06.2020.
laschar ir. Durada: 4 minutas 28 Secundas.
cuntegn

200 onns chapitala Suenter 200 onns n'è Cuira betg da reconuscher

Entaifer ils ultims 200 onns è schabegià bler a Cuira. Suenter che la citad è vegnida elegida sco chapitala, ha ella survegnì schlantsch. In sguard sin il svilup da Cuira avant 200 onns fin oz cun l'archivar da la citad, Ulf Wendler.

Ulf Wendler è dapi il 2006 l'archivar da la citad. El enconuscha l'istorgia da Cuira sco paucs auters. El guarda enavos sin il svilup da Cuira entaifer ils 200 onns sco chapitala dal Grischun.

Ulf Wendler.
Legenda: L'archivar da la citad da Cuira, Ulf Wendler, sa preschenta sper la pigna veglia en la sala communala da Cuira. RTR, Lukas Quinter.

1820 - 1900

Enturn la midada dal temp al 19avel tschientaner vivevan enturn 3'200 persunas a Cuira. Cura che Cuira è daventada la chapitala dal chantun, sa limitava la surfatscha d’abitar be sin la citad veglia. Era da lezzas uras aveva Cuira ina gronda muntada. Quella giada passavan numnadamain blers commerziants tras Cuira per ir a la fieras da Milaun u Venezia.

plan da cuira.
Legenda: 1835: In plan da Cuira l'emprima giada da surengiu. Archiv da la citad da Cuira.

Toc a toc èn lura naschidas las instituziuns chantunalas e l’infrastructura è vegnida sanada. La citad veglia era anc circumdada da mirs e da las portas da la citad. Cunquai che la citad sa finanziava tras l’agricultura sa chattavan prads enturn la citad. Perquai che la populaziun è lura creschida aifer paucs onns rapid sin il dubel, è il mir vegnì stgarpà giu fin il 1861.

maletg da cuira.
Legenda: Cuira enturn l'onn 1835. Archiv da la citad da Cuira.

Cun la construcziun da la staziun l’onn 1858 ha Cuira survegnì l’emprima colliaziun cun la Bassa. Davent da quest mument è Cuira sa sviluppà sur ils cunfins da la citad veglia ora. Cuira crescha ad in crescher.

citad da Cuira.
Legenda: Cuira enturn l'onn 1870. Archiv da la citad da Cuira.

Da quel temp vegnan realisadas fabricas da gas, la caserna Rossboden ed ulteriurs biros. 1871 survegn Cuira ses emprim bogn avert. Vers la midada al 20avel tschientaner ha Cuira ina populaziun da passa 10’000 persunas.

1900 -2020

Fin il 20avel tschientaner n'aveva Cuira nagina chanalisaziun. Tenor Ulf Wendler aveva Cuira in grond problem d'igiena. La regenza è lura stada sfurzada da midar questa situaziun ed il grond project da mamut è vegnì terminà fin il 1905.

sala communala Cuira.
Legenda: La sala dal cussegl communal dapi 200 onns. RTR, Lukas Quinter.

Silsuenter è anc la scola publica «Quader» vegnida tiers. Tenor l’archivar haja Cuira pudì sa dustar da las duas guerras mundialas. L’economia saja dentant tuttina vegnida franada durant quest temp, tuttina sco en la gronda part da las ulteriuras citads en Svizra.

Suenter las guerras èsi anc ina giada vegnì tar in «babyboom» ed igl ha dà in ulteriur problem da spazi. Per far frunt a quest problem saja lura era il quartier dal Rain vegnì bajegià ora. Ed uschia sajan ils quartiers «Lacuna» e «Solaria» naschids. Dapi lura stagnescha la populaziun da Cuira sin enturn 37’000 persunas.

sgrattatschiels.
Legenda: Ils sgrattatschiels en il quartier Lacuna. Keystone.

RTR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens