Cun 14 referats han experts ed expertas sclerì in public interessà davart dumondas en connex cun il nutriment equilibrà, il cancer da la beglia, problems d’alcohol e massa auter. Ultra da quai han ils passa 1’000 visitaders e visitadras laschà infurmar da stans da 16 differentas instituziuns da sanadad. Blers han era laschà mesirar per exempel la pressiun dal sang, las valurs dal colesterin u han giudì ina massascha.
Jau vegn mintg’onn fitg gugent qua, ins po laschar testar dal tut, ins vegn a savair bler, quai vala la paina d’impunder il temp.
La media da vegliadetgna dal public è plitost auta. Doris Brandenberger, possessura da Medicongress che organisescha ensemen cun 16 ulteriurs partenaris il forum manegia, che la glieud pli passada saja plitost pertutgada da quests temas, e la generaziun giuvna s’infurmeschia sur auters chanals.
Nutriment sanadaivel e moviment
Ils passa 1’000 visitaders e visitadras èn cuntents cun la purschida dal forum, ed era pront d’evaluar lur atgna moda da viver. Per ina buna sanadad è numnadamain in nutriment equilibrà ed avunda moviment essenzial.
42% da la populaziun svizra paisa memia bler, malgrà che 68% inditgescha da mirar quant e tge ch'els mangian. Blers sutvaliteschan, quantas calorias ch’ina spaisa ha, e survaliteschan quantas calorias che vegnan brischadas entras il moviment, di Giulia Casale, cussegliadra da nutriment.
Stimar pli aut il nutriment
Tgi che mangia avunda legums e fritgs, graun entir e nuschs e reducescha charn cotschna, sal, zutger e grass fetschia atgnamain bler endretg. Stritgar duess ins bavrondas cun zutger e sucs, di Michael Coch, medi spezialisà per medischina interna e schefmedi da la Reha Seewis. Impurtant fissi da pajar per la qualitad da las victualias e da cuschinar sez.
Il BMI na vala betg pli
La stadaira e tabellas sco BMI possian ins stritgar, di l’expert. Pli impurtant saja da chattar la paisa da bainstar, ch’ins vegn da sa muventar bain. In zic reservas saja schizunt bun, per temps ch’ins è malsaun.
È esser allergic in?
40% dals creschids inditgeschan ch’els hajan in’allergia u in'intoleranza chaschunada da vivondas. En vardad èn mo 2-4% dals creschids e 4-8% dals uffants pertutgads. Uffants cumportan sur tut betg ovs, latg vatga, nuschs, furment, pesch, kiwi e soja. Creschids èn savens allergics sin nuschs, sellerin, maila, kiwis e carottas. Grevas allergias chaschunan sur tut spagnolettas, fritgs da la mar e nuschs.
Cun nus vai memia bain, nus tschertgain insatge per ch’i na giaja betg uschè bain. E lura datti natiralmain l’industria che nizzegia ora quai.
Persunas ch’èn intolerantas envers glutin, lactosa, istamin u fructosa han levs sintoms, persunas ch’èn allergicas envers tscherta vivonda reageschan immediat e savens vehement, uschia che questas persunas dovran in set d’urgenza cun ina squitta d’adrenalin.
Diagnostitgar a temp cancer da la beglia
Cancer da la beglia è la terz frequenta sort cancer, mintg’onn datti radund 4’300 novs cas en Svizra. Umens èn pertutgads pli savens che dunnas. 1’600 persunas moran mintg’onn pervi da quest cancer. Avunda e surtut sanadaivel nutriment pon sminuir il risico da la malsogna. Cumbatter ella il pli effectiv po ins dentant sch’ins identifitgescha baud ella.
Deplorablamain vegn il cancer da la beglia savens chattà memia tard. Adina cura ch’jau ves in cancer da la beglia patratg jau «Hai, mo sch’ins avess pudì mirar viaden avant».
Cun 50 onns duess ins laschar controllar l’emprima giada la beglia, il meglier cun l’examinaziun dal begl gross. Sch’ins na chatta nagut vegn questa procedura repetida mintga 10 onns. Cun 50 onns han 25% dals umens e 15% da las dunnas en Svizra polips en la beglia che san sa transfurmar en cancer. Quests polips vegnan gest allontanai tar l’examinaziun. In ulteriur med per chattar baud cancer da la beglia è il test dal passacorp. Quel mira sch’i sa chatta sang en ils excrements. Quest test n’è dentant betg uschè precis sco l’examinaziun dal begl gross.
Viadi tras la beglia passabla
Il penis è l’antenna tal cor
Problems d’erecziun? Quai èn problems d’umens pli vegls, pudess ins pensar. Dentant datti pli e pli blers umens tranter 40 e 50 onns che cumbattan cun quest problem. E quel è da prender serius. Problems d’erecziun pudessan esser in indizi che las arterias n’èn betg en urden, e lura è il risico grond d’in di avair ina attatga dal cor u in culp dal tscharvè – pia il penis sco sistem d’alarm. Perquai èsi impurtant che umens pertutgads van tar in spezialist per sclerir il problem, di Michael Prapotnik, medi superiur dals servetschs psichiatrics grischuns.
Medischina da reparatura enstagl da prevenziun
Dunnas pratitgeschan il pli savens medischina da prevenziun per gnanc daventar malsaunas. Umens van pir tar il medi cura ch’i fa mal. I dat umens che vivan tenor la devisa, uschè ditg che jau na sai nagut da la malsogna sun jau saun. E lura poi era esser in segn da flaivlezza per tschertins dad ir cun in problem tar il medi. Dentant ina giada ch’ins sa exact, tge ch’il problem è, pon ins era schliar el. Michael Prapotnik recumonda als umens da 50 onns e pli vegl dad ir regularmain tar il medi per ina consultaziun preventiva.
RR actualitad 11:00
