Siglir tar il cuntegn

Header

video
Bondo: Las raschuns per la bova
Or da Telesguard dals 15.12.2017.
laschar ir. Durada: 3 minutas 46 Secundas.
cuntegn

Valladas talianas Bova da Bondo è stada ina cumbinaziun rara d'eveniments

La crudada da crappa al Pizzo Cengalo e la bova ch'è ida a val fin a Bondo ils 23 d'avust saja stà plirs eveniments da natira ch'i dettia darar en questa cumbinaziun. La pressiun dad aua e glatsch hajan chaschunà la crudada, concluda ina gruppa d'experts suenter l'analisa.

Ils passa 3 milliuns meters cubics grip ch'èn sballunads a val ils 23 d'avust 2017 dal Pizzo Cengalo sin il glatscher suten, hajan laschà luar e sfraccar il glatsch aifer secundas. Silsuenter saja la bova cun glera e lozza vegnida en moviment ed ida tras la Val Bondasca fin giu enten la val. Ina tala cumbinaziun saja d'observar da rar sin il mund, ha ditg il manader da l'institut per la perscrutaziun da naiv e lavinas (WSL) Jürg Schweizer. Quai suenter l'analisa da la gruppa d'experts ch'el fa part.

La gruppa haja identifitgà plirs temas ch'i saja ussa dad observar e perscrutar. Tranter auter è quai

  • la muntada da la schelira permanenta che lieua e dad aua en sfessas da grip
  • la rolla dal glatscher tar la crudada da crappa
  • ed il svilup da l'aua en sedimentaziuns suenter crudadas da grip.

Igl è da quintar cun ulteriuras crudadas a lunga vista

Tras las mesiraziuns hajan ins bain savì ch'in eveniment pli grond saja avant isch, ha ditg il geolog Florian Amann. La flanca dal Cengalo, nua ch'il grip saja la finala propi crudà, saja avant però stada ruassaivla.

Quai saja spezial, perquai ch'avant crudadas uschè grondas vesian per ordinari indizis per talas. Sin basa da las experientschas stoppian ins era vinavant quintar ch'i dettia ulteriurs 3 milliuns meters cubics grip che vegnian a val – quai però a lunga vista.

audio
Discurs cun Anna Caprez curt suenter conferenza
ord Novitads dals 15.12.2017.
laschar ir. Durada: 4 minutas 2 Secundas.

Gruppa da lavur cumprovada

La gruppa da lavur aveva il chantun installà paucs dis suenter la bova, per intercurir ils schabetgs e trair conclusiuns. Quai per trair conclusiuns ed era metter a disposiziun la savida ad autras regiuns en las alps, ha ditg il cusseglier guvernativ Mario Cavigelli. La gruppa saja sa cumprovada. Sin basa da quai vegnia ussa elavurà in concept da protecziun. E fin lura restian ils rempars a Bondo, Spino e Promontogno uschè auts sco ussa.

RR novitads 11:00

Artitgels legids il pli savens