Siglir tar il cuntegn
Il climatolog Jan Sedlacek en il studio dal Radio Rumantsch dat pled e fatg.
Legenda: Il climatolog Jan Sedlacek en il studio dal Radio Rumantsch dat pled e fatg. RTR, Gionduri Maissen

Plus trais grads Datti anc naiv – en 100 onns?

En las regiuns autas da las muntognas vegn quai era en 100 onns a dar naiv. Ma la midada dal clima è realitad e quella vegn era a purtar damain naiv surtut en la Bassa, quai ha il climatolog Jan Sedlacek ditg en il studio dal Radio Rumantsch.

Jan Sedlecek è stà in dals experts da la saira tematica +3 grads da l'SRG/SSR. Fatg surstar il climatolog han las expressiuns da Hans Lozza il manader da la communicaziun dal Parc Naziunal Svizzer. Lez ha fatg attent sin il fenomen tar las urblaunas. Quellas ston pervia da la midada dal clima sa retrair adina en pli autas autezzas. Ma cura ch'ellas na pon betg pli guntgir alura vegnan las urblaunas a svanir. Quai n'èra fin uss betg aschia conuschent al climatolog Jan Sedlacek.

Far naiv senza fin n'è betg ina soluziun

Ussa saja quai da far insatge encunter la midada dal clima. Per pudair garantir pistas ston ins far naiv. Ma è la naiv artifiziala propi betg buna per l'ambient datti qua cunfins? En ils Stadis Unids ed en il Canada datti territoris da skis che fan reclama cun 100% pistas ennavadas. Questa soluziun na po dentant betg vegnir fatga dapertut.

Las tendenzas interesseschan ils climatologs

Ils climatologs s’occupan surtut da las tendenzas generalas. Uschia n’èsi betg interessant per il climatolog da mirar tge aura ch’i fa uss actual la fin da november mabain la tendenza generala ch’ils novembers vegnan adina pli chauds.

Tge penda tut vida la frasa i vegn pli chaud?

Ina da las tendenzas è ch’ì vegn pli bletsch ils envierns e pli chaud la stad. Ma l’enviern na datti betg naiv mabain plova dapli e l’aua na vegn betg en il terren mabain manada cun ils flums davent. Uschia na datti per exempel betg pli blera aua la primavaira mabain tendenzial l’enviern, ha ditg Jan Sedlacek en il studio.

Proxims 100 onns – 8° pli chaud en Svizra

Ils scenaris ch’ils climatologs han per ils proxims onns èn fitg differents. Quels vegnan fatgs cun las cifras da mesiraziun actualas ed alura vegnan las cifras datas en ils computers. Sco Sedlacek ha ditg è il scenari il pli nausch in stgaudament global dal clima da sis grads per ils proxims 100 onns. En Svizra muntass quai alura in stgaudament da radund otg ni nov grads per ils proxims 100 onns.

La politica fa memia pauc – ma il tema è cumplex

La politica pudess francar mesiras e reagir sin la midada dal clima ma savens han ins il sentiment che la politica fa memia pauc. Ma il tema è era cumplex e na po betg vegnir declerà en curts pleds.

In sguard en il futur era per il Grischun

3

Tge fa in climatolog?

Emprima part

RR actualitad 11:00

Artitgels legids il pli savens