Ils 24 da november èn Svizzers e Svizras puspè clamads a l'urna. Sin nivel federal datti quatter votaziuns:
- Finanziaziun unitara da las prestaziuns da sanadad
- Cumplettaziun da las vias naziunalas
- Midada dal dretg da locaziun: sutlocaziun
- Midada dal dretg da locaziun: disditga pervia d'in agen basegn
Sche las votaziuns fissan gia stadas ils 5 d'october, pia set emnas avant la dumengia da votaziuns, fissan trais da las fatschentas federalas vegnidas acceptadas dal suveran svizzer – tar la disditga pervia da l'agen basegn saja la situaziun anc averta. Quai mussa l'emprima retschertga da l'institut Gfs Berna per incumbensa da la SRG SSR.
Grond sustegn per la finanziaziun unitara da las prestaziuns da sanadad
Ina maioritad da 61% da las persunas dumandadas votassan plitost per la finanziaziun unitaria en il sectur da la sanadad. 26% èn s'exprimids plitost u cleramain encunter. 13% eran anc indecis. Grond sustegn survegn la fatschenta dals aderents da las partidas dal center fin dretga. Dentant er ils aderents da las partidas da la sanestra sustegnessan per gronda part la fatschenta. Las parolas n'hajan anc betg uschè in grond effect.
En la Svizra franzosa èn las persunas anc pli malsegiras envers la soluziun proponida che en il territori talian e tudestg. En la Svizra franzosa na persvada il project betg ina maioritad.
Stgars Gea a la cumplettaziun da las vias naziunalas
Ina pitschna maioritad da 51% da las persunas dumandadas avess ditg Gea u plitost Gea a la cumplettaziun da las vias naziunalas ils 5 d'october 2024. 45% èn s'exprimids plitost u cleramain encunter. 4% n'èn anc betg sa decis. La retschertga mussa ch'ils aderents da las partidas burgaisas sustegnan questa fatschenta. Il pli grond sustegn dettia dals aderents da la PLD, suandà dals aderents da la PPS e l'Allianza dal Center. Aderents dals verds, la PS e Verdliberals sajan per gronda part stads cunter il project da schlargiar divers trajects da vias naziunalas.
En egl dat che cunzunt umens cun pajas pli grondas, che vivan en territoris plitost rurals e che fidan a la regenza approveschian la fatschenta. Lur cuntragruppas sajan pli criticas envers il project.
Maioritad di Gea a la midada dal dretg per dar en sutlocaziun
Il project dal dretg da locaziun per la sutlocaziun fiss vegnì acceptà l'entschatta october. 59% dals dumandads avessan votà per il project – 33% encunter. Aderents da la PPS, PLD e da l'Allianza dal Center sustegnian cleramain questa fatschenta. Ed era sustegn survegn la fatschenta dals aderents dals Verdliberals. Per gronda part encunter èn ils aderents dals Verds e da la PS.
Plinavant dat en egl che persunas pli giuvnas èn plitost encunter e persunas sur 40 onns plitost persuenter. Gea din era plitost quels cun dapli paja. Cuntrari vesi ora tar la furmaziun da scola. Pli bassa che quella è e pli grond il sustegn. Vitiers vegnan las differenzas regiunalas – il sustegn da las persunas che vivan en ina citad saja pli pitschna che tar quels che vivan en la champagna.
Situaziun da pat tar la disditga pervia d'in agen basegn
Tar la fatschenta da la disditga pervia d'in agen basegn n'è la situaziun anc betg uschè clera. 49% da las persunas dumandadas cun dretg da votar avessan votà per il project concernent l'agen diever, 46% èn stads encunter. Quai correspundia ad ina situaziun da pat. En il spectrum politic sanester èn ins plitost cunter il project ed en quel dal center fin dretg plitost persuenter.
Plinavant gioga la vegliadetgna, la situaziun finanziala e nua ch'ins abita ina rolla co che las persunas vulan votar. Il pli grond sustegn deriva dals dumandads tranter 40-64 onns cun ina paja auta, furmaziun da scola intermediara che vivan plitost en la champagna. Pauc sustegn survegn la fatschenta dentant da las persunas sut 40 onns cun pajas bassas, furmaziun da scola bassa, ch'han pauca fidanza en la regenza e che vivan en la citad.
