Las cifras èn alarmantas. Tenor la banca mundiala vegn mintga secunda pinada la surfatscha da guaud da la grondezza d'ina plazza da ballape. E quai a moda illegala, senza lubientscha e senza ch’il guaud po puspè crescher suenter. Per impedir che tal lain u era products ord tal lain vegnan importads en l'Uniun Europeica ha lezza decidì il 2010 reglas severas. Tgi che vul furnir laina u auters products da lain en l’UE sto cumprovar ch'il lain è legals.
Gist quai valia era per la Svizra, crititgescha la cussegliera naziunala Silvia Flückiger (pps/AG) che posseda ina fatschenta da commerzi da laina. I dettia qua cundiziuns betg egualas vers l’UE. «Perquai che la Svizra n’è betg part da l’UE vala ella sco pajais terz e sto perquai ademplir ina massa formulars e cundiziuns. Quai che ha consequenzas negativas gist tar l’import ed export da laina e products da lain.»
Ella è perquai fitg cuntenta ed ha era naginas resalvas ch'il Cussegl federal propona ussa da surprender la lescha e las reglas da l'UE en la lescha per la protecziun da l’ambient. Quai cun la finamira ch'interpresas svizras vegnian lura tractadas sco interpresas da l'UE.
Birocrazia sco problem
Che la birocrazia actuala sappia propi esser in problem conferma Urban Brütsch da la Federaziun svizra dals proprietaris da guaud. Da reducir la birocrazia na vegnia betg mo dabun als exportaders da products da laina, è el persvas. El enconuschia in fabricant da mobiglias che haja ditg ch’el stoppia emploiar ina persuna sulettamain per emplenir ora ils formulars. «Insacura na po el betg pli sa prestar quai ed è betg pli abel da concurrer cun las fatschentas da l’autra vart dal cunfin.»
Era el beneventa perquai la proposta dal Cussegl federal. «Indirect profiteschan lura natiralmain era ils possessurs da guaud da la dumonda augmentada da lain svizzer.»
Memia blera laina da stemprads sin il martgà
Pli pauc optimistic è qua Michael Beck da la Rezia Holz a Landquart. Da reducir ils sforzs birocratics saja segir bun. La fiera da laina saja il mument dentant cunzunt pervia da la gronda quantitad da laina da stemprà sut squitsch. «Quai che fa fitg grev da pudair vender la laina, betg mo en Svizra ma era en l’entir’Europa, uschia ch’il possessur dal guaud po scriver ina nulla naira.»
Con fitg che l'adattaziun da la lescha a l'UE vegn propi a gidar, per exempel las vischnancas grischunas che possedan la pli gronda part dal guaud, sto pia anc sa mussar.
Cussegl naziunal sustegna scumond
Il Cussegl naziunal va d'accord da render pli severa la lescha davart l'ambient. Ils commerziants duain vegnir obligads d'infurmar ils consuments davart il tip e la derivanza da la laina. Plinavant na duain els betg vender products sche la producziun da quels strapatscha ferm l'ambient u periclitescha resursas.
RR actualitad 08:00