Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Saira: Finanziaziun da partidas – tgi paja per tge?
Or da Actualitad dals 01.06.2017.
laschar ir. Durada: 3 minutas 28 Secundas.
cuntegn

Svizra Danunder vegnan ils raps?

Raps vegnan in zic da qua e da la – da persunas privatas fin tar firmas ed organisaziuns. Però tgi che dat raps e tgi che dat quant resta in misteri. Parlamentaris grischuns na vegnan betg da perina sch'i va per la transparenza.

Speculaziuns co che las partidas politicas vegnan finanziadas datti adina puspè: Quants raps ha custà ina campagna da votaziuns u dad elecziuns? Tge partida ha il pli grond budget? Tgi ha dat ils raps?

La transparenza da la finanziaziun da partidas en il parlament

Ils verds avevan preschantà al Cussegl naziunal ina moziun che vuleva transparenza en quellas dumondas - las parlamentarias ed ils parlamentaris han dentant laschà ir la moziun per l’aua giu. La gronda part dals burgais è cunter ina transparenza da las finanzas ed er il Cussegl federal n'ha betg sustegnì la moziun.

Heinz Brand.
Legenda: Heinz Brand. Keystone
Igl è da proteger ils donaturs da las partidas. Mirveglias danunder ch'ils auters survegnan lur raps n'hai jau betg. A mai èsi impurtant, che nus survegnin avunda raps. I vegn adina speculà, che las summas che las partidas survegnan sajan fitg autas. Quai n'è dentant betg il cas.
Autur: Heinz Brand Cusseglier naziunal PPS

La sanestra dentant pledescha per la transparenza. Quai era sche ad ella èsi stat cler d’emprim davent, che la moziun n'haja nagina schanza en il Cussegl naziunal. La PS ha perfin lantscha in'iniziativa che pretenda dapli transparenza.

Silva Semadeni.
Legenda: Silva Semadeni. Keystone
Jau pledesch per transparenza sin livel federal dentant er chantunal. Fin oz na sa nagin tgi che ha finanzià la campagna per ils gieus olimpics en Grischun. I fiss interessant da savair tgi ch'era davos la campagna per survegnir la transparenza.
Autur: Silva Semadeni Cussegliera naziunala PS

Cun metter las cifras sin maisa pon ins er vesair tgi che haja la pussanza. Ussa possian adina mo quels cun raps metter tras lur interess.

L'avis da la sanestra: Tgi che paja cumonda

Vul dir che quels han ils mezs finanzials per finanziar per exempel campagnas da quellas partidas che sustegnan lur interess. Uschè possian els tor enorm influenza. Envers ils pitschens senza raps na saja quai betg fair ed era na saja tut il agir betg democratic.

Martin Candinas.
Legenda: Martin Candinas. Keystone
Jau pens, che transparenza fiss in problem. In exempel: Sch'ina firma en Engiadina finanziass la PCD, che n'è betg represchentada ferm en Engiadina, sche lura ristgass la firma tar transparenza da perder clients. Uschè che la firma decida probablamain da betg pli finanziar la PCD e la partida perda raps.
Autur: Martin Candinas Cusseglier naziunal PCD

Per las partidas na saja quai vairamain betg in problem da publitgar ils donaturs dian ils adversaris – dentant na saja quai betg fair invers ils donaturs.

I saja ina chaussa da respect envers la persuna, la firma ni l’organisaziun ch'èn prontas da sustegnair la partida da betg numnar ellas sche quellas na vulan betg. Sch'in donatur vul veramain mussar publicamain, ch'el sustegna ina partida, sche lura po el far quai senza problems.

Duri Campell.
Legenda: Duri Campell. Keystone
Daco betg esser transparents? Sche nus giain ad in'occurrenza betg politica sche lura vegnan er adina numnads ils sponsurs.
Autur: Duri Campell Cusseglier naziunal PBD

Finanziaziun da partidas en critica er tar Cussegl d'Europa

Crititgada vegn la finanziaziun da las partidas betg transparenza en Svizra er da la GRECO. Quai è il gremi dal Cussegl d'Europa che s’occupa cun corrupziun. La critica vegn plitost pervi che bleras campagnas da votaziuns ed elecziuns n'èn betg transparentas finanzialmain.

La GRECO pretenda numnadamain, che sche la finanziaziun da las campagnas va sur in tschert cunfin definì, stoppia ella esser transparenta. Quai vul ella per evitar, ch'i dat corrupziun e ch'il pievel vegn manipulà dad ina ni da l’autra campagna.

RR actualitad 17:40

Artitgels legids il pli savens