«Tuts discurran be pli da la «work-life-balance», surtut ils giuvens, e nagin na vul pli lavurar». Da quels pleds audan ins mintgatant da l'economia. E quai po avair in garnin vardad. Quai mussan resultats fin ussa nunpublitgads da la retschertga d'opiniun «Co vai, Svizra?» da la SRG SSR. La retschertga vegn fatg quest onn per la terza giada. Ils resultats dals quals vegn tschantschà qua sa basan sin ils resultats da la retschertga dal 2024, fatga da l'institut GFS Berna sin incumbensa da la SRG SSR. Passa 50'000 persunas han prendì part.
En quella stevan a disposiziun otg differents mottos da vita. Ils dumandads stuevan inditgar, tgenin dals otg mottos da vita ch'è il pli impurtant per els. 83% han pudì s'identifitgar cun in dals mottos inditgads. Las respostas surprendan per part. Quai ch'ins supponiss il pli davant, vegn tut a la fin: il motto «Il pli impurtant: success!»
En Svizra vala da preschent l'opiniun ch'il success è il pli probabel da cuntanscher cun lavur. Concernent la premura da lavurar tutga la Svizra enconuschentamain tar ils megliers dal mund. Tuttina sa chatta «il success» dals otg mottos da vita sin il penultim plaz. Sin l'ultim plaz: «Il pli impurtant: Ins sa regorda da mai!».
Lunsch davant sin il segund plaz sa chatta percunter in motto da vita che na correspunda insumma betg al maletg da cliché dals Svizzers e da las Svizras ed è en in tschert senn l'antitesa a la societad da prestaziun: «Il pli impurtant: jau giaud la vita!»
Ils giuvens e la Svizra franzosa sa distinguan
Tge è il motiv per quest mund invertì? Vesan ins qua ussa las novas valurs da las generaziuns pli giuvnas e lur accentuaziun da la «work-life-balance»? Il motto da vita «Il pli impurtant: jau giaud la vita!» stat per ils pli giuvens, pia quels tranter 16 e 39 onns, propi cleramain sin l'emprim plaz – auter che tar las autras gruppas da vegliadetgna. Tranter las regiuns linguisticas è la Svizra franzosa l'unica che valitescha quest motto medemamain il pli aut.
Per quels sur 40 onns e per las parts dal pajais betg francofonas stat percunter in auter motto da vita sisum: «Il pli impurtant: sincer!» Il pli cler è il consentiment tar quels sur 65 onns ed en il Tessin. Ils pli giuvens na prendan percunter betg uschè exact cun la sinceradad. «Jau ditg pli savens manzegnas ad auters che quai che jau vuless propi» constat cumplettamain u plitost tar 18% da quellas e quels da 16 fin 39 onns, tar quels sur 65 onns mo tar 4%.
I dat anc in ulteriur motto da vita che sa chatta surprendentamain lunsch davos en la rangaziun: «Il pli impurtant: fit!». Malgrà che la tematica da l'optimaziun da la sanadad è omnipreschenta, na para quai betg ad esser fitg impurtant per la plipart da las persunas en quest pajais. «Il pli impurtant: relaziuns solidas» e «Il pli impurtant: jau poss gidar ad auters» han schizunt survegnì dapli consentiment.