Nua che glatschers lieuan pudessi dar en l'avegnir lais da fermada. Quels pudessan lura per part cumpensar la funcziun dals glatschers sco reservuar d'aua e vitiers furnir energia. Ils perscrutaders da l'ETH e dal WSL han calculà il potenzial sin l'entir mund.
Ils glaziologs han duvrà in'inventari global da glatschers ed èn sa focussads sin territoris da glatschers che han probabel la fin dal tschientaner nagin glatsch pli. Ils perscrutaders han plinavant betg be resguardà il potenzial economic mabain er che l'influenza sin la cuntrada saja uschè pitschna sco pussaivel.
Potenzial different da pajais tar pajais
Per ils radund 185'000 lieus han els calculà in potenzial teoretic da forza idraulica da 1'350 terrawatt-uras ad onn, circa in terz da la producziun globala dad oz. Suenter avair examinà la qualificaziun dals lieus, è questa calculaziun dentant vegnida curregida sin 533 terrawatt-uras.
Il potenzial saja plinavant da pajais tar pajais different. Fertant che tals lais da fermada pudessan cumpensar bun 80% dal basegn d'energia en il Tadschikistan, fiss quai en Svizra be radund 10%.
Energia versus protecziun da la cuntrada
Il studi na duai dentant betg generar ina «fevra d'aur» pervi dal nov potenzial entras ils glatschers che lieuan, ha ditg Daniel Farinotti dal WSL a l'Agentura da novitads Keystone-SDA. Il studi duai porscher ils fatgs, nagina valitaziun sch'i saja ussa bun u betg bun da nizzegiar las regiuns cun glatschers che lieuan per far mirs da fermada.
Nus glaziologs fissan cuntents sch'ils glatschers existissan anc in lung temp. Ma cun il studi vulain nus contemplar la problematica da la lieua dals glatschers ord in auter punct da vista che l'aua che vegn stgarsa ed il livel da la mar che crescha.
La midada dal clima laschia cumparair là novas cuntradas e cun quai vegnia er si la dumonda, tge ch'ins pudess far cun questas cuntradas. Sin il palc federal è il provediment d'energia in interess naziunal e vegn cun quai valità tuttina ferm sco la protecziun da la cuntrada.
«La mort dal glatsch etern – ed uss?»
Il proxim «Cuntrasts» tematisescha la muria da quatter glatschers en il Grischun.
RR novitads 06:00