Il mussament haja purtà il ministeri da defensiun da l'Afganistan. Ils 15 da fanadur 2021 ha quel annunzià sin Twitter ch'intgins cumbattants dals talibans sajan morts tar in bumbardament. Pauc suenter han abitantas ed abitants lura fatg enconuschent sur medias socialas ch'i ha er dà unfrendas civilas.
En ina retschertga communabla da «SRF Investigativ», schurnalistas e schurnalists da RTS e la rait da retschertga Lighthouse Reports, sco er auters schurnalists e schurnalistas, hajan els examinà ils videos. Il resultat: L'attatga è vegnida filmada d'ina PC-12 svizra. L'aviun è stà en funcziun sco centrala da commando che ha manà ils bombers afgans da las forzas militaras aviaticas da l'Afganistan.
Bleras unfrendas civilas
L'aviatica afgana dovra la PC-12 dapi il 2015 – per coordinar truppas al plaun e per sustegnair aviuns da cumbat dal model A29. Dapi lura èn tschients civilists e civilistas mortas tar talas attatgas, sco quai che datas da la missiun da sustegn da las Naziuns Unidas e datas da l'organisaziun ACLED cumprovian.
Marc Galasco, anteriur strateg dal Pentagon di, che las attatgas da las forzas militaras da l'Afganistan hajan fatg or ils ultims onns radund 30% da tuttas attatgas en Afganistan. Il dumber aut d'unfrendas civilas, possian ins declerar cun quai che las forzas militaras en Afganistan sajan scoladas mal.
Cun datas avertas al success da la retschertga
La lavur forensica cun datas avertas al public, han gidà da chattar il lieu exact da l'attatga dals 15 da fanadur 2021. In schurnalist da RTS è viagià al lieu ed ha confermà ils donns dal bumbardament. In cumbattant dals talibans haja ditg al schurnalist ch'el sez haja vesì la PC-12 tar l'attatga.
Tar l'attatga èn bain morts cumbattants dals talibans, dentant er persunas civilas. Agenturas internaziunalas sco er abitantas ed abitants dal vitg han discurrì da 12 unfrendas civilas.
Almain duas PC-12 en mauns dals talibans
Cura ch'ils schuldads dals Stadis Unids han bandunà l'Afganistan, han ins laschà enavos bler material. Spert saja stà cler ch'er in dals aviuns svizzers è restà là ed è sa tschentà en mauns dals talibans. Datas publicas – purtrets da satellits e videos – n'hajan betg be pussibilità da chattar il lieu exact da la PC-12, mabain ins ha perfin chattà in segund dals aviuns svizzers en mauns dals talibans, quella n'era fin là betg enconuschenta.
Pilatus lascha avert las dumondas
Ulteriuras analisas da purtrets hajan plinavant mussà quant stretg che Pilatus haja collavurà cun il concern d'armas american Serra Nevada. Quel ha transfurmà las PC-12 per l'armada americana.
Ha la firma Pilatus gia savì ch'ils aviuns duain vegnir en acziun en il territori da guerra en l'Afganistan? Quest diever dals aviuns en tal territori è gia stà cler fitg baud per ils Stadis Unids ed è er vegnì publitgà da Sierra Nevada. Er il parlament svizzer è sa fatschentà il 2013 cun quest tema.
L'interpresa lascha avert las dumondas da SRF en connex cun ils aviuns da PC-12 en la guerra d'Afganistan. «Pilatus n'è betg pront da respunder questas dumondas,» ha scrit Jérôme Zbinden en ina curta posiziun. Zbinden è l'assistent dal CEO da Pilatus. Infurmaziuns tecnicas davart l'aviun sajan da chattar sin la pagina d'internet da la firma.