Grond plaschair dad ir quest onn a la festa federala da costums a Turitg han gì ils 14 sautunzs e ballarinas da l’Engiadin’Ota. Las duas societads da saut – quella da Puntraschigna e quella da San Murezzan – exerciteschan dapi in temp cuminaivlamain. Quai pervi da la mancanza da commembers e commembras. E las perspectivas da pudair cuntinuar cun sautar er anc fin tar la proxima festa federala en diesch onns, na saja propi betg buna. Quai di la sautunza activa, Angela Roner.
-
Bild 1 von 4. La gruppa da saut Puntraschigna e San Murezzan en ina culissa alpina. Bildquelle: Societads da saut Engiadin'Ota.
-
Bild 2 von 4. Ils costums engiadinais cun lur colur cotschna dattan adina en egl. Bildquelle: Societads da saut Engiadin'Ota.
-
Bild 3 von 4. La gruppa da saut Puntraschigna e San Murezzan. Bildquelle: Societads da saut Engiadin'Ota.
-
Bild 4 von 4. Angela ed Andri Roner. Bildquelle: Societads da saut Engiadin'Ota.
Lüzzi Thom, il president da la gruppa da saut da Puntraschigna, ha rapportà la sonda da mezdi che las vias da la citad s'empleneschian adina dapli cun persunas en costum. Il suentermezdi ha la gruppa visità il «Sechseläutenplatz», vers saira hai gì num: ballar e far festa.
Sunar «infernal» è la finamira
La gruppa da tibas Val Müstair sa numna «Ils Infernals». Cun ina nova unifurma èn els sa preparads per la festa da costums a Turitg. Quel cotschen dal costum engiadinais saja simplamain unic. Quai di Meinrad Meier, in dals iniziants da la gruppa da tibas «Ils Infernals». La finamira da la gruppa da tibas è la promoziun da la cultura e la tradiziun. Plinavant èsi per els impurtant d’integrar tuttas e tuts ch'han interess da sunar la tiba.
-
Bild 1 von 4. Bildquelle: Meinrad Meier.
-
Bild 2 von 4. Bildquelle: Meinrad Meier.
-
Bild 3 von 4. Durant ina prova. Bildquelle: RTR.
-
Bild 4 von 4. Ils Infernals durant ina prova. Bildquelle: RTR.
Rimnà raps per in nov costum
Dennis Ulayayi viva dapi plirs onns ensemen cun sia dunna e sia figlia en la Val Müstair. Oriundamain vegn el da la Sambia en l'Africa, l’amur l'ha manà en la Val Müstair nua ch’el suna activamain la tiba.
Cura ch'jau ha sentì l'emprima giada il tun da la tiba m’ha quai fascinà.
Cun agid da crowdfunding ha la gruppa rimnà raps per finanziar ina nova uniforma. Il project ha gì success – ussa han tuts ina bella unifurma. La commembra ed ils quatter commembers da la gruppa «Ils Infernals» èn sa legrads da pudair sa preschentar a chaschun da la festa federala da costums.
Sfidas per las uniuns da costum
Cunzunt en citads sco Cuira manca la generaziun giuvna en las uniuns da costum. Ina declaraziun pussaivla: La purschida d’uniuns è uschè gronda e lura na vegnan bunamain nagins giuvens pli en las uniuns da costum per sautar. Natiralmain datti era qua excepziuns. Angelika Kunz, responsabla per mutaziuns e per la cassa da la Societad grischuna da costums, sauta oz cun dus fragliuns giuvens ch'han puspè entschet da sautar suenter ina pausa.
A Cuira datti uschè bleras uniuns e ti sas far uschè differentas chaussas e divers sauts. Forsa èsi er il cas che la tradiziun da costums n ’è betg uschè preschenta en la citad
In’autra sfida è la taila. Cusunzs e cusunzas da costum datti paucas, e tessarias da costum èn stgars en il chantun. Per in costum fatg a maun dovri taila e questa taila è custaivla. En cas d’urgenza gidass il chantun.
Il privel che las uniuns svaneschan plaunsieu è tutpreschent. L’onn 2008 devi anc 31 uniuns da costums en il Grischun, oz datti mo pli 22 uniuns. Sch’ina uniun da costums sto sa schliar pervia mancanza da persunas, ston tut quels che vulan anc sautar vinavant tschertgar ina nova uniun. Quai è er stà il destin da Angelika Kunz ch'ha chattà in nov dachasa da sautar en la Tumleastga.