Sper in dachasa per peschs ed in bogn per sflatschar duai il lai da Turitg era servir l'enviern sco stgaudament e la stad sco climatisaziun. Dentant na duess betg tut la citad da Turitg retrair energia or dal lai. I saja il center da la citad, declera il responsabel da medias da las ovras electricas da Turitg (EWZ), Harry Graf.
A nus è dà en egl che adina dapli edifizis installeschan climatisaziuns. Quellas dovran fitg blera forza electrica. Cun la schliaziun dal lai vulain nus porscher ina soluziun persistenta.
Il project sa numna «Coolcity». Dentant per il mument è il project anc en las stgarpas d’uffants; l’idea è sin maisa, ma sco emprim sto anc vegnir evaluà, sch'il project è insumma realisabel. Ils resultats da l'evaluaziun duain esser sin maisa il mars.
Undas positivas e raps che culan
Las reacziuns dals possessurs da las immobiglias en il center da la citad sajan positivs. In studi mussa che 80% beneventa ina tala soluziun. Quai resulta ord las respostas dals 75 fin 270 possessurs che han returnà il questiunari.
Per prefinanziar il project stuess l’EWZ investir ina summa da plirs tschients milliuns francs, di Harry Graf. Il pievel stuess dentant probabel decider a l’urna davart «Coolcity».
Supportabel per la vita sut aua
Energia persistenta duai vegnir or dal lai. Dentant, tge vul quai dir per tut l'ecosistem dal Lai da Turitg? Tenor Martin Schmid, da l’Institut federal per provediment, serenaziun e protecziun da las auas, n'è Coolcity nagin privel per la vita sut aua.
Il project Coolcity è en sasez pitschen congualà cun il volumen dal lai.
Sch'i dettia dentant anc daplirs projects, stoppian ins examinar, quant ch'il lai supportia effectivamain. Martin Schmid declera era, che sch'i vegnia stgaudà cun aua dal lai, giaja enavos en il lai l'aua fraida e sch'i vegnia sfradentà cun il lai, giaja enavos aua chauda. Da laschar ir enavos aua fraida na saja nagin problem, perquai che las temperaturas dals lais s'augmentian cun il stgaudament dal clima. Dentant sch’ins sfradentia ed i giaja enavos aua chauda, stoppian ins far attenziun.
Er en Engiadina vegn stgaudà cun aua dal lai
Il Badrutt’s Palace u era la chasa da scola Grevas a San Murezzan stgaudan cun energia or dal Lai da San Murezzan. La capacitad dal Lai da San Murezzan saja dentant fitg restrenschida, di Martin Schmid. Il volumen saja memia pitschen, per ch’ins pudess per exempel stgaudar tut la vischnanca da San Murezzan. Pli bler volumen hajan ils lais da Segl e da Silvaplauna. Dentant per stgaudar l'entira Engiadina na bastian era quels betg.
RTR actualitad 12:00