Andreas Teuscher ha scrit il cudesch: Schweiz am Meer Pläne für den «Central-Hafen» Europas inklusive Alpenüberquerung mit Schiffen im 20. Jahrhundert. (ISBN: 978-3-85791-740-0)
L’inschigner talian cun ragischs lumnezianas, Pietro Caminada, ha fatg enturn 1900 plans per ina via d’aua da la Mar dal Nord sur las alps fin a la Mar Mediterrana. Quai dueva succeder cun in chanal che tanscha davent dal Lai da Constanza sur il pass dal Spleia fin a Genua. In’idea che vegniva prendida fitg serius sco quai che l’istoricher ed autur Andreas Teuscher declera. Pietro Caminada era in inschigner renconuschì. El ha fatg ils plans per differents ports da mar uschia per exempel per quel da Rio de Janeiro ubain era ils emprims plans per la citad Brasilia.
Cura che Pietro Caminada è returnà enavos en l’Europa ha el elavurà sia visiun e descrit questa en il cudesch «Canaux de Montagne» che ha survegnì blera stima en las medias sin l’entir mund ed era tar la scena d’inschigners. Tenor Andreas Teuscher n’è la visiun la finala betg vegnida realisada pervia dals custs e la guerra.
Co Göschenen avess reagì sin la visiun
Dapi 2005 organisescha il «Kulturforum Andermatt Göschenen» adina puspè teaters en il liber cun tematicas ch’èn francadas en la regiun. Uschia è per exempel vegnì giugà «D’Gotthardposcht» ni lu era «D’Gotthardbahn». Cun vista sin quests teaters che tractan la colliaziun tranter nord e sid sajan ins vegnì sin Pietro Caminada e sia visiun da surmuntar las alps sin l’aua, declera il president dal comité d’organisaziun Christoph Gähwiler.
Infurmaziuns
Il toc raquinta da Göschenen enturn il 1900 e co ils abitants avessan reagì sin ina tala idea per traversar las alps. Dentant era davart l’electrificaziun e da l’amur e l’emancipaziun da las dunnas. Il fil cotschen tras il toc èn ils abitants da Göschenen che van mintga sonda a prender penetienzia. En il confessiunal vegn discutà ils problems privats e politics. Gie i vegn era fatg la politica là.
Blers gidanters ed acturs
Per la realisaziun dal gieu en il liber quintan ins cun custs da 1,2 fin 1,5 milliuns. Var 350’000 francs vegnan da sponsurs ed instituziuns, il rest vegnia cuvert cun las entradas dals aspectaturs, di Christoph Gähwiler. La tribuna d’aspectaturs cuverta porscha plaz a var 1000 persunas ed i dat 23 producziuns. Giugà vegn visavi il vitg e la staziun dal tren da Göschenen gist sper il sviament da la via d’autos. Sin tribuna èn 55 acturs e musicists. Ultra da quai dovri anc var 100 gidantras e gidanters davant e davos las culissas.
RR actualitad 12:00