helveCHia - Millis da maletgs ed istorgias dal Soloturn

Atgnamain èsi ina casualitad che la biblioteca centrala da Soloturn è vegnida en il possess da quella rimnada da pliras milli cartas postalas. Avant intgins onns ha ella pudì surpigliar l’archiv dad in collecziunader privat.

Cartas postalas sajan sper manuscrits u maletgs e gravuras in ulteriur element da l'ierta culturala dad ina regiun, di Yvonne Leimgruber, la directura da la biblioteca centrala da Soloturn.

Igl è in access bler pli direct. Ins na sto betg sa fatschentar cun manuscrits vegls, mabain ins vesa gist insatge che plascha.

Mussaments da l'entschatta dal turissem

Las pli veglias cartas postalas ch'els possedan dateschan dal 19avel tschientaner. Pia da quel temp ch'il turissem ha cumenzà en Svizra. Cunzunt persunas bainstantas da l’Engalterra èn vegnids ed han admirà las muntognas da las Alps. La populaziun indigena è lura era vegnida pli bainstanta ed ha era cumenzà a far viadis. E talas cartas postalas sajan stadas ina sort mussament e conferma, di Leimgruber.

Ins pudeva sa prestar da far tals viadis. Igl era dentant era per ils confamigliars in mussament, nua ch’ins era stà. Per part è nudà sin questas cartas postalas era, cura ch’ins arrivia per ch’insatgi vegnia per ins. Pia talas infurmaziuns ch’ins tramettess oz cun in sms, eran era nudadas sin questas cartas postalas.

Manipulaziuns e correcturas

Las cartas postalas dattan pia in’invista en la vita da pli baud. Interessant per ella sco perscrutadra saja era adina, tge che la carta mussia. Tge è impurtant, tge vul‘ins mussar dad in lieu?

Vegnan mussadas cuntradas sfalsifitgadas? Tge vegn mussà e tge na vegn betg mussà? Quai èn dumondas interessantas.

La manipulaziun da fotografias n’è pia betg pir dapi Photoshop in tema. Gia en il 19avel tschientaner vegniva la realitad curregida.

Superbi dal svilup tecnic

Quai che fa dentant era surstar, sch'ins mira atras las cartas postalas è, ch'i dat era motivs ch'ins mussas oz betg pli. Per exempel fotos da la staziun ubain da quartiers d'industria cun ils chamins da las fabricas che fiman. Per Yvonne Leimgruber mussan gist quellas cartas postalas, ch'ins aveva pli baud tut tenor in'autra opiniun da tge ch'i vala da mussar dad in lieu.

Ins vuleva mussar ch’ins è da la partida tar la modernisaziun, ch’ins posseda ina gronda fatschenta ch’è orientada al futur. Igl era in auter temp, ins aveva in’autra egliada ed ins era loschs sin la modernisaziun ed ins mussava perquai era il bajetgs da fabrica auter.

Auters temps – auters sujets. E bainpussaivel ch'era nus u noss descendents miran lura ina giada sin noss messadis da vacanzas e vegnan a sa smirvegliar, tge ch'era per nus bel ed interessant.