Gist sco en il Grischun dumbra la regenza el Tessin era tschintg persunas. E gist sco tar nus sesan mo umens al guvernagl. Ma entant ch'ils Grischuns han avant in onn gì la schelta tranter set candidats uffizials vulan en il Tessin gist 53 candidatas e candidats recaltgar questa dumengia in sez en la regenza dal chantun. Gronda è la fulla era tar il parlament chantunal. Quel dumbra 90 sez – en tut datti dentant cun 757 umens e dunnas passa otg giadas uschè bleras candidatas e candidats sco sezs.
Karoline Thürkauf che rapporta per radio SRF dal Tessin, vesa duas raschuns pertge che uschè blers candideschan quest onn. «Igl èn dad ina vart moviments verds ch’èn sa furmads en connex cun las elecziuns sco per exempel la «Lega Verde». Da l’autra vart èn quai las dunnas e glistas exclusivas cun dunnas ch’i dat uschia per l’emprima giada uschia quest onn che han manà a quest dumber da record. Omadus èn expressiun da las debattas actualas, da la debatta dal clima e dal fatg che las dunnas èn sutrepreschentadas en la politica tessinaisa.»
Passa 100 dunnas dapli candideschan quest onn
Cunzunt las dunnas sajan quest onn fitg preschentas. Sin las glistas dettia 100 candidatas dapli che anc avant quatter onns. Quai saja en emprima lingia il resultat da las grondas stentas da las uniuns da dunnas en il Tessin, di Thürkauf. Gia avant quatter onns hajan ellas per exempel fatg pressiun sin la regenza. «Ellas han procurà che la regenza è ida d’accord da mussar en ils documents d’elecziun quant paucas dunnas che sesan en il parlament u en la regenza. E quai para dad avair gì effect, almain en il parlament. Malgrà tut è la cumpart da las dunnas creschida da 5 sin 22 tar las ultimas elecziuns il 2015.»
Medias inciteschan candidaturas
In auter punct che dat en egl è il grond dumber da partidas e gruppaziuns che han inoltrà in'atgna glista. Quai na saja atgnamain nagut nov, di la correspundenta da SRF. Quai haja segir era da far cun la geografia dal chantun cun sias differentas parts e regiuns cun differents interess. In'autra raschun saja ch'i dettia en il Tessin ina gronda concentraziun da medias. Sajan quai ussa emetturs da radio u da televisiun u natiralmain era las gasettas. «Quai munta ch'en il Tessin han era persunalitads curiusas la pussaivladad da survegnir cun pauc engaschament ina plattafurma en las medias. Uschè insatge na datti en questa grondezza en nagin auter chantun.»
Uschia candideschan sper las partidas naziunalas era ils communists, il Movimento di MontagnaViva, diversas gruppaziuns ecologicas da la sanestra sco era da la dretga, ina glista mo cun dunnas ed ina mo cun giuvens, ed uschia vinavant. En tut 18 glistas.
Nagina revoluziun verda
Propi influenza sin la politica ed il parlament chantunal n’hajan quellas partidas e gruppaziuns pitschnas dentant betg, di Thürkauf. Questas partidas u questas persunas – per part èn quai propi mo persunas singulas – quellas na vegnan era betg elegidas ed èn perquai era betg en il parlament. Quai vul dir che quellas persunas na participeschan suenter betg activ vid la politica.
Karoline Thürkauf na spetga perquai era betg grondas surpraisas questa dumengia. «Tut las retschertgas mussan ch’i na vegn a dar, almain ella regenza, naginas midadas. En il parlament pudessi forsa dar dapli dunnas e politichers verds. Da quintar cun in’unda verda tessinaisa sco en la Svizra tudestga fiss dentant dal tut sbaglià. Sin il pli datti in dagut verd.»
RR HelveCHia 11:00