Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

helveCHia Quai ch'als collia – Gondo e Bondo

A Bondo e Gondo collia dapli che be il num: Tuttas duas vischnancas da muntogna èn vegnidas destruidas dad ina bova. Quai che Bondo fa tras il mument han ils da Gondo fatg tras avant 17 onns.

Ils 14 d'october 2000 pluveva quai sco cun sadellas a Gondo. Las enormas massas da plievgia han chaschunà ina bova. Aifer 15 secundas ha la bova destruì ina part da la vischnanca e stratg 13 persunas cun sai.

La vischnanca vallesana che sa chatta al cunfin cun l ‘Italia era vegnida evacuada immediatamain, da quai sa regorda Roland Squaratti. El è president communal da Gondo – oz sco quella giada avant 17 onns, cura che la bova era vegnida.

Sbaglià Bondo cun Gondo

Suenter la bova a Bondo ha Roland Squaratti survegnì ina pluna telefons da tut la Svizra che dumandavan, sch'i saja vegnida anc ina bova a Gondo. Er abitants da Gondo sez, che han udì la novitad en il radio, hajan scumbiglià Gondo cun Bondo.

audio
Ina bova collia Bondo e Gondo
ord Actualitad dals 12.10.2017.
laschar ir. Durada: 3 minutas 19 Secundas.
Jau vuless visitar Bondo per raquintar da las experientschas da la bova a Gondo ed uschia pudair gidar.
Autur: Roland SquarattiPresident communal da Gondo

Cun guardar ils purtrets da la bova da Bondo ha Roland Squaratti vis bleras parallelas cun Gondo: L’enorma devastaziun da la bova, l’evacuaziun da la vischnanca, persunas sparidas e persunas mortas.

Perquai ha la vischnanca da Gondo decis da gidar Bondo cun 20’000 francs. Era vul Roland Squaratti ir a Bondo per discurrer cun ils responsabels e parter las experientschas.

"I vul temp e pazienza"

I veglia temp per vegnir a fin cun la tragedia di il president communal sa regurdond a las atgnas experientschas. En l'emprim schoc nagin che vuleva pli turnar a Gondo.

Gia in per dis pli tard vulevan ils abitants dentant turnar enavos a lur ragischs. La gronda part dals abitants da Gondo vulevan fabritgar si da nov lur vischnanca. Els na vulevan betg bandunar lur vischnanca.

Avant la bova quintava la vischnanca da Gondo 160 abitants – oz èn quai anc 90. In terz da la populaziun da Gondo eran guardias da cunfin. Quels vegnan uss dentant be pli per lavurar a Gondo. Perquai saja la cifra sminuida talmain di il president da vischnanca.

portrait Squaratti.
Legenda: Roland Squaratti, il president da la vischnanca da Gondo, ha pers dus frars en la bova. Roland Squaratti
Jau giavisch als da Bondo en emprima lingia blera forza.
Autur: Roland SquarattiPresident communal da Gondo

Tranter las unfrendas eran dus frars da Roland Squaratti. El haja dentant gì enorm blera lavur suenter la bova ed haja uschia elavurà l’eveniment di el. El è da l'avis, che cun quellas persunas che n'avevan nagut da far, che spetgavan, saja quai i bler pli mal. Diversas persunas da Gondo hajan gì problems psichics suenter la bova. Organisaziuns hajan gidà a la populaziun sur onns dad elavurar la catastrofa.

Gondo viva

Gondo è vegnì fabritgà da nov. Quai er sche divers han manegià, ch'i saja da fabritgar la vischnanca en in auter lieu pli segir. Uss regia ina nova realitad a Gondo – e quella includa la regurdanza a las unfrendas da la bova: 13 stailas d’in meter lunghezza straglischan mintga notg per regurdar als 13 abitants che han pers la vita.

Cumparegliaziun dals maletgs

Stuschar reglader a sanestraStuschar reglader a dretga
Legenda:Gondo gist suenter la bova e Gondo oz.Archiv vischnanca Gondo

Per rivar ad in punct da normalitad haja quai vulì en prima lingia blera forza. E quella giavischa Roland Squaratti era als da Bondo.

Return a chasa – il di d'allegria

Ils 14 october pon ils emprims abitants da Bondo turnar a chasa. Quai è precis il datum cura che la bova da Gondo e vegnida avant 17 onns. Dal di nua ch'ils emprims abitants da Gondo han pudì turnar a chasa sa regorda Roland Squaratti anc fitg bain. Per el è quel di en memoria sco di d'allegria.

RR actualitad 12:10

Artitgels legids il pli savens