Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Inscunter suprem a New York Nutrir tuts senza donnegiar il clima – ina sfida enorma

Fin il 2050 vivan var 10 milliardas umans sin quest mund. Da nutrir tuts senza che l’agricultura dovria memia blers pesticids e donnegeschia il clima, gliez è tema da l'inscunter suprem davart nutriment che cumenza oz a New York.

audio
Finamiras da l'inscunter suprem da l'ONU – aggronom svizzer Urs Niggli
ord Actualitad dals 23.09.2021.
laschar ir. Durada: 3 minutas 48 Secundas.

Urs Niggli tutga tar la gruppa internaziunala da scienziads che ha preparà l’inscunter. La segirtad da nutriment saja la finamira principala, di l’agronom svizzer. Per cuntanscher gliez stoppian ins tranter auter:

  • cumbatter la paupradad
  • procurar per l’egualitad da dunnas pertutgant posseder funs
  • resguardar ils pievels indigens e lur savida da cultivaziun
  • profitar da l’innovaziun, novas plantas, digitalisaziun

Engrevgiadas vegnan questas sfidas entras la necessitad che l’agricultura sto sa transfurmar per ch’ella schanegia la biodiversitad ed il clima.

Plinavant haja era la moda e maniera co nus consumain mangiativas e surtut charn ha in'influenza negativa sin il clima, di l'agronom.

En quel reguard saja era «foodwaste» in tema actual. 30 pertschient da las mangiativas vegnian bittadas davent. Quai pudess ins tenor l'agronom Urs Niggli sbassar manaivel per la mesadad. E 15 pertschient damain «foodwaste» procurass gia per pli pauc squitsch tar ils purs dad adina stuair producir pli bler.

Nus stuain discurrer davart la quantitad da charn che nus consumain.
Autur: Urs Niggli agronom

Consum da charn

Er il consum da charn exagerà haja in'influenza negativa sin il clima, per exempel era perquai ch'ins stoppia importar pavel per la producziun da charn. Perquai duess ins smesar il consum da charn ils proxims onns, di Urs Niggli.

audio
Protecziun dal clima ed il consum da charn
ord Actualitad dals 23.09.2021.
laschar ir. Durada: 2 minutas 31 Secundas.

Ils proteins da la charn possian ins remplazzar cun proteins da plantas sco: fava, arveglia, lentiglias u lupinas. I dettia ina massa da questas plantas che possian vegnir cultivadas a moda ecologica. Da crear products da questas plantas daventia ina gronda sfida per l'industria alimentara. Restaurants vegans mussian dentant gia oz ch'i dettia deliziusas alternativas per charn.

I na sto betg adina esser ina cotletta.
Autur: Urs Niggli agronom

Tge notas survegn l’agricultura svizra e grischuna?

Culturas maschadadas sajan meglras per proteger la biodiversitad, di Urs Niggli. Talas culturas dovrian damain pesticids che monoculturas. En quel reguard saja la situaziun en Svizra positiva, ils manaschis na sajan betg sa spezialisads tant sin ina agricultura intensiva.

audio
Nua stat l'agricultura Svizra e grischuna?
ord Actualitad dals 23.09.2021.
laschar ir. Durada: 3 minutas 33 Secundas.

Ma i dettia era deficits: L’agricultura svizra tegnia memia bler muvel ed importeschia uschia bler pavel – sco soja e graun. Bler muvel procuria era per blera grascha e ladim sin il funs nua ch'i crescha lura in pastg che na saja ecologicamain betg favuraivel e che smanatschia la biodiversitad, explitgescha l'agronom.

A l’agricultura grischuna cun ses manaschis pitschens ed ina gronda cumpart da manaschis biologics, dat Urs Niggli en general bunas notas. I saja impurtant da cultivar terren en las muntognas, pertge là existia avunda aua. Gist en l’avegnir possia la mancanza d'aua – betg mo en l’exteriur – mabain era en manaschis da la Bassa daventar in problem.

Urs Niggli – perscrutader e promotur d’ina agricultura biologica

Dal 1990 fin 2020 ha l’agronom timunà l'Institut da perscrutaziun per agricultura biologica da Frick. Entaifer quel temp è l'institut s'engrondì da 20 collavuraturs fin bunamain 200. En ses rom posseda l’institut renum internaziunal.

Sper numerusas publicaziuns scientificas ha Urs Niggli era scrit il cudesch «Alle satt? Ernährung sichern für 10 Milliarden Menschen». El ha studegià agronomia a l'ETH ed è naschì il 1953 ad Olten.

RTR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens