Durant la situaziun extraordinaria ha il Cussegl federal mannà la Svizra e prendì decisiuns senza entretschar il Parlament federal. Quellas ordinaziuns d’urgenza scadan dentant ussa e per pudair cuntinuar cun tscherts sustegns, per exempel per la lavur curta u las medias, ston quellas vegnir transfurmadas en ina lescha approvada dal parlament. E quella lescha ha il Cussegl naziunal debattà ed approvà la mesemna. E la debatta ha mussà che betg tuts èn cuntents cun l’agir da la regenza svizra durant la crisa da corona.
Far fin cun la plenipotenza dal Cussegl federal
Gia en la consultaziun hai dà resistenza cunter la lescha da Covid-19. Il Cussegl federal survegnia cun quella la plenipotenza absoluta, possia far tge ch'el veglia. Il Cussegl federal ha silsuenter fatg midadas, tranter auter ha el limità il temp da durada da la gronda part da la lescha sin la fin da l'auter onn ed ha stritgà inqual cumpetenza. Malgrà quai, hai vinavant dà critica la mesemna en il Cussegl naziunal. Ord las retschas da la Partida pupulara hai dà duas propostas individualas che vulevan renviar l'entir project al Cussegl federal u gnanc entrar en materia.
Uschia n’è quai betg stà ina surpraisa che Thomas de Courten (PPS/Basilea Champagna) ha sajettà cun grond caliber sin il Cussegl federal.
Igl è temp da far fin cun l’avugadia dals burgais, igl è temp da restituir la democrazia, la libertad ed il dretg da burgais. Ed igl è nairas uras che la regenza ed era il parlament s’orienteschan puspè vid la legitimitad constituziunala ed il stadi da dretg.
I saja insupportabel, co las libertads fundamentalas, sco ils dretgs politics u era il dretg da sa reunir vegnian restrenschidas. Quai na dastgia betg daventar in stadi permanent. Ultra da quai na saja betg cumprovà che las mesiras cunter il coronavirus hajan propi effect. Il sistem da sanadad svizzer na saja en mintga cas betg collabà e saja era pront per in’eventuala segunda unda.
Il paradox da la prevenziun
Andri Silberschmidt (PLD/Turitg) ha qua dà contra. La pandemia na saja anc betg a fin ed ins na possia betg savair, tge che fiss schabegià, sch'il Cussegl federal n’avess betg reagì il mars uschia sco quai ch'el ha fatg.
Han las mesiras decididas success, quai vul dir, ad ina chargia bassa dal sistem da sanadad e paucs mortoris pudess ins spert trair la conclusiun che tut saja bun. Pia dovri pli paucas u naginas mesiras. Ma da quai na dastgain nus betg laschar cugliunar.
La lescha saja in impurtant pass, il Parlament federal prendia uschia puspè enta maun la mastrina, ha agiuntà Manuela Weichelt-Picard (Verds/Zug).
Nus essan pronts da puspè surpigliar la responsabladad e dain al Cussegl federal il rom legal per ch’el na sto betg pli duvrar dretg d’urgenza.
Dapli sustegn per interprendiders ed independents
Ma tuts n’èn betg uschè cuntents cun la lescha preschentada. I dat en tut 60 propostas per midadas. Uschia per exempel era da la Partida socialdemocratica. Tenor Mattea Meyer (PS/Turitg) haja il Cussegl federal emblidà da garantir l'existenza da pliras 10'000 persunas, per exempel possessurs da stizuns e fatschentas che sajan vegnidas en quella situaziun senza culpa. I dovria qua perquai era dapli agid ha ella ditg.
La dumonda è, sche nus essan pronts da segirar cun meds cumprovads l’existenza da pliras 10’000 persunas e dad uschia mantegnair plazzas da lavur e pussibilitar la prosperitad economica. Ubain sche nus laschain persulas las persunas pertutgadas, persunas senza lavur, dischoccupaziun generala, concurs en massas e cun quai ristgar custs supplementars per l’agid social.
La finala è l'opiniun dal Cussegl naziunal stada clera: El vul sustegnair finanzialmain interpresas da la branscha d’events e da viadis ch’èn stadas ferm pertutgadas da la pandemia da corona. Er persunas activas sin il champ cultural ed uniuns da sport duajan survegnir pli spert daners. Tenor la maioritad dal Cussegl naziunal duai il Cussegl federal pudair sustegnair interpresas, sche quellas eran dal punct da vista economic saunas avant la crisa da corona.
Daners per clubs e betg per ligas
En il sectur dal sport ha il Cussegl naziunal decis ch’ils credits da corona na duajan betg pli vegnir concedidas a las ligas, mabain directamain als clubs da ballape e da hockey. Uniuns da sport che na possian betg pajar enavos in credit entaifer trais onns, duajan esser obligads da scursanir las pajas da lur profis.
La debatta en la Chombra gronda è stada pulit intensiva ed ha cuzzà l’entir di. La finala ha il Cussegl naziunal dentant cleramain approvà la lescha. Gia oz, gievgia, discutescha il Cussegl dals chantuns la lescha.
