Igl è ina realitad sin blers bains purils da la Svizra. Per ch'i renda e per che la lavur possia vegnir fatga endretg, ston tuts sa gidar. Era las partenarias. 2/3 dad ellas fan quai gratuit. Gist quai possia dentant esser in grond privel per las partenarias, di il cusseglier naziunal Duri Campell da la PBD: «Sche in pèrin elavureschan durant 25 onns in bain puril ed i dat in divorzi stat la dunna qua cun nagut. Pertge ella n’ha betg pajà en la cassa da l’AVS.»
Paja per partenaria
Ina tala situaziun na saja ozendi betg pli acceptabla, di Campell. Cun ina moziun al Cussegl federal pretenda el perquai che lez midia la lescha d'agricultura uschia ch'era las partenarias èn protegidas. Pussaivel fiss quai per exempel cun obligar ils purs d'emploiar lur partenarias e da pajar ad ellas ina paja regulara. Quai fiss il pli prudent perquai ch’ins pajas uschia en la cassa da pensiun ed en la cassa da l’AVS e tut fiss cler.
Ch'i dat basegn d'agir crai era il Cussegl federal. En la lescha per la politica agrara 22+ vul el perquai agiuntar in artitgel che pretenda che las partenarias stoppian avair ina segirada sociala adequata. N’è quai betg il cas, duain las prestaziun directas vegnir scursanidas.
Cussegliar avant chastiar
Ch’i na saja betg simpel da chattar ina soluziun, da quest avis è Markus Ritter, cusseglier naziunal da la PCD e president da l'Uniun purila svizra. Natiralmain stoppian ins far insatge cunter quella situaziun. Da sfurzar ils purs via ils pajaments directs chatta el dentant betg ina buna idea. «Nus avain blers manaschis che vivan fitg modest. I dat era partenarias che lavuran anc ordaifer il bain puril e che han uschia ina segirada sociala. Nus essan da l'opiniun ch’ins sto guardar mintga manaschi individual.»
Il meglier instrument saja perquai la cussegliaziun, è el persvas. Tals instruments da cussegliaziun existian gia. Ils cussegliaders visitian las famiglias e possian accumpagnar quels manaschis ed uschia sa decider per ina buna schliaziun. «Quai fiss la buna via nua che mintgin pudess era surprender atgna responsabladad.»
I dovra sforz
Cussegliaziun saja segir ina buna chaussa, di Campell. L'experientscha mussia dentant che quella n’haja en quella tematica pauc effect. En ils onns giuvens na sajan forsa betg d’enturn blers daners ed ins veglia investir quels pli gugent en maschinas. «Tuttenina èsi dentant memia tard, èd ins memia vegls per ch’i portia insatge da pajar en la cassa da pensiun ni en l’AVS.»
I dovri perquai in tschert sforz. I na sappia simplamain betg esser che las partenarias hajan suenter in divorzi problems finanzials e stoppian tut tenor perfin dumandar per agid social.
RR actualitad 08:00