- Sur Blatten en il Lötschental sa mova la muntogna. Il moviment è bain sa reducì la mesemna. Tuttina resta la ristga ch'ina gronda bova da crappa pudess ir a val.
- Glindesdi saira era ina part pitschna dal piz sbuvada. Per l'emprima giada saja material sbuvà sur il glatscher ora, conferma il stab directiv.
- Las autoritads han evacuà l'entir vitg cun radund 300 abitantas ed abitants. Be las parts Weissenried ed Eisten betg.
- En il mender cas pudess la grippa sepulir l'entir vitg.
La situaziun a Blatten en il Lötschental (Vallais) è e resta tendida. Suenter ina bova da glitta sur il vitg en la regiun Kleines Nesthorn e Birchgletscher avevan las autoritads evacuà il vitg glindesdi. Al culm datti adina puspè crudadas da crappa pitschnas ch'ins auda bain. Era pon ins vesair gia da lunsch la pulvra da questas crudadas.
-
Bild 1 von 3. Il lieu dal material instabil, glindesdi suentermezdi 15:42. Bildquelle: Stab directiv communal Lötschental.
-
Bild 2 von 3. Il lieu dal material instabil, glindesdi bun'ura 10:35. Bildquelle: Stab directiv communal Lötschental.
-
Bild 3 von 3. Il lieu dal material instabil suenter l'emprim sbuvaditsch. Bildquelle: Keystone.
Entant sajan vegnids a val enturn 1,5 milliuns meters cubics – toc per toc. I sa tracta dal scenari il meglier pussaivel, ha ditg Alban Brigger da l’uffizi per privels da la natira dal Vallais sura. Il material ch'è vegnì saja bun in terz dal material spetgà che vegn a val. In radar, ch’ins ha pudì installar, mussa che la muntogna sa mova vinavant svelt, ha Alban Brigger agiuntà. Ils responsabels speran ch'il material crodia vinavant en tocs e porziuns a val, na pon però betg sclauder che tut la massa instabila crodia en ina giada a val.
Il pli grond quità è che la crappa tutga il glatscher e porta ina maschaida da crappa e glatsch a val.
Ils models ch’ins ha enfin uss mussan ch'i pudessan vegnir a val en tut 4 fin 6 milliuns meters cubics. 1,5 milliuns èn gia a val. Entant na pon las autoritads betg dir, cura che las persunas evacuadas pon turnar a chasa.
L'emprima notg suenter l'evacuaziun
La notg sin mardi saja bain stada calma, ha ditg Jonas Jeitziner dal stab directiv communal. La notg sajan 150'000 fin 200'000 meters cubics sballunads. La bova gronda n'haja però betg gì lieu. Experts quintan che fin a 2 fin 5 milliuns meters cubics pudessan vegnir a val.
La situaziun è fitg acuta. Igl è cler a tuts che la bova vegn proximamain.
Suenter l'evacuaziun èn tuttas persunas ussa or da la zona da privel. E tuts hajan ins pudì metter sut tetg privat u en abitaziuns vidas. Quai ha communitgà la vischnanca da Blatten il glindesdi saira. Alloschis per gruppas n'hajan ins betg stuì utilisar.
Er la maioritad dals animals èn evacuads. Mardi suentermezdi ha in helicopter sgulà ina singula vatga or dal territori. Ella na pudeva betg ir sezza la via. Tenor il stab directiv regiunal dal Lötschental èn 190 nursas, 26 vatgas e var 20 lieurs vegnidas evacuadas.
La bova pudess vegnir las proximas uras
Per oz mardi èsi previs da sclerir anc ina giada la situaziun – quai tranter auter cun sgular en la regiun. Actualmain quintan ils experts che la grippa pudess crudar en las proximas uras. I vegnan ad esser vers dus milliuns meters cubics che ruschnan. Il mender cas tschintg milliuns meters cubics, declera Alban Brigger da la partiziun privels da natira dal chantun Vallais. El quinta che la grippa croda sin il glatscher e tut vegn ensemen a val.
-
Bild 1 von 3. Questa grippa smanatscha da crudar. Bildquelle: ZVG/Vischnanca Blatten.
-
Bild 2 von 3. Gia la fin d'emna ha la vischnanca infurmà davart la situaziun. Bildquelle: SRF.
-
Bild 3 von 3. Blatten en il Vallais. Bildquelle: Keystone.
Igl ha cumenzà l'emna passada
Ils geologs dal chantun han installà ils ultims dis cameras ed in apparat da GPS. Cun quai han els constatà ina stuschada da passa 2,9 meters, e quella saja uss probablamain anc pli gronda, di Alban Brigger da la partiziun privels da natira dal chantun Vallais: «Nus vesain ch'ina bova da crappa s'annunzia.»
Avant intgins dis era grippa dal Kleiner Nesthorn crudada sin il Birchgletscher ed han chaschunà ina bova. Il Birchgletscher vegn observà dapi ils onns 1990. La vischnanca suppona che la naiv che lieua sur bun 2'500 meters sur mar pudess avair chaschunà la situaziun actuala.