Il Cussegl naziunal ha decidì da suandar en la dumonda da las cundiziuns il Cussegl dals chantuns e da sistir la milliarda da coesiun uschè ditg che l’UE decretescha mesiras discriminantas cunter la Svizra. La chombra gronda vul dentant dar dapli paisa a l’aspect da la migraziun e spustar ina part dals daners ch’èn previs per la coesiun tar l’agid en il sectur da la migraziun. Pervia da questa differenza turna la fatschenta anc ina giada en il Cussegl dals chantuns. La fatschenta ha dentant dà grondas discussiun.
Mument fallà
I saja simplamain il fallà mument da discutar dad ina segunda milliarda da coesiun, di il cusseglier liberaldemocratic Hans Peter Portmann da Turitg. L’emprim dovria relaziuns cleras tranter la Svizra e l'Uniun europeica. Il Cussegl federal stoppia ina giada decider, sch'el saja per u cunter la cunvegna da basa, avant che dar liber la summa dad 1,3 milliardas francs.
Nus vulain pudair discutar sin il medem nivel, e quai a moda gista e senza questas piztgadas e discriminaziuns. Perquai vulessan nus il pli gugent suspender questa fatschenta.
Cussegl federal duai sclerir situaziun
Perquai proponia el da betg entrar en materia, u d'almain renviar la fatschenta al Cussegl federal ensemen cun in'incumbensa clera.
Vuls ti era pajar ils proxims diesch onns a l’UE sche noss contracts bilaterals erodeschan? Quai na vulain nus betg sustegnair. Quai na fiss betg pussaivel da vender a nossa populaziun.
E perquai sajan els da l’avis che la procedura na saja betg la gista. Il Cussegl federal stoppia uss l’emprim dir cleramain, tge ch’el veglia cun l’UE. Pir suenter dettia la deliberaziun dals daners.
Pajar mo sche cundiziuns èn ademplidas
Uschè lunsch na vul la Cristiandemocratica Kathi Riklin da Turitg betg ir. I saja impurtant da signalisar a l'UE ch'ins saja atgnamain pront da pajar quests daners. I dovria dentant era il cler signal ch'ins na saja betg cuntent cun la moda e maniera co l'UE tractia e mettia sut squitsch la Svizra.
Nus essan tranter mazza e martè. La maioritad en sala vuless dar ils daners, ma els sentan natiralmain era cun questa equivalenza da la bursa ed autras smanatschas, che nus na vegnin era betg tractads pulit. Quai na pon ins strusch declerar a la populaziun ch’ins lascha simplamain passar insatge uschia.
Sco Kathi Riklin ha agiuntà veglia la maioritad da la cumissiun perquai scriver en la lescha per la milliarda da coesiun, che quella vegn mo pajada sche l'UE garanteschia l'equivalenza da la bursa svizra e la participaziun da las scolas autas svizras als projects da perscrutaziun da Horizon Europe e desistia sin ulteriuras discriminaziuns da la Svizra.
Milliarda per access al martgà
Quai na vegnia betg a far grond'impressiun a l'Uniun Europeica, di percunter la liberaldemocrata Christa Markwalder da Berna. Il meglier fiss perquai da desister sin tuttas cundiziuns. La milliarda da coesiun na saja atgnamain nagut auter che la contribuziun che la Svizra stoppia pajar per dastgar far fatschentas entaifer il martgà da l'UE. Ultra da quai sajan ils 130 milliuns francs per onn investids bain. Da quests projects profiteschian era interpresas svizras.
Nus vulain ussa era far in accent en il sectur da la migraziun, era quai è en noss interess sche auters pajais gidan da purtar quest burdi. Perquai èsi era opportun da betg far ina lutga dal bratsch da fier cun l’UE, mabain d’ademplir nossas empermischuns.
RR actualitad 17:00