La saira dals 18 d'october è stà tut cler: La Partida populara Svizra (PPS) e la Partida liberaldemocratica (PLD) èn las grondas victuras da las elecziuns federalas. Las medias han per la gronda part punctuà il spustament vers la dretga, da l'autra vart però era in return a la normalitad - la normalitad d'in Cussegl naziunal cun ina maioritad dal center-dretg sco gia il 2007.
Dapli
Senza colliaziuns avessi dà anc dapli sezs
Ussa vegn però anc in dagut amar per la victuras PPS e PLD: Las colliaziuns da glistas n'han betg gidà las partidas, mabain custà sezs ad ellas - fin a 7 sezs. Gidà han las colliaziuns tranter autras la Partida cristiandemocratica (PCD) e la Partida verd-liberala (PVL) ch'han pudì mitigar lur perditas da sezs.
Quai tenor l'analisa dals effects da las colliaziuns da glistas ch'il politolog Daniel Bochsler (Center per democrazia Argovia / Universitad da Turitg) ha danov fatg en collavuraziun cun SRF News - questa giada suenter las elecziuns dal Cussegl naziunal.
En il Grischun n'avessi betg gidà
Cun la procedura da proporz favuriseschan las colliaziuns da glistas las partidas pitschnas. Sco tar las elecziuns dal 2011, nua che la PVL grischuna ha gì l'uschènumnà "cletg dal proporz" en la colliaziun cun la Partida socialdemocratica (PS) ed ils Verds (PES). Il 2015 n'ha quai betg gidà la PVL che perda il sez tras la colliaziun da glistas dal center (PBD, PCD, PLD). Pauc confiert dat a la PVL ch'i avessan era pers il sez senza colliaziuns da glistas.
Ils resultats cun e senza colliaziuns da glistas
Colliaziuns custan betg uschè char la PPS
Era sche la PPS perda sezs tras las colliaziuns da glistas, n'èsi questa giada betg uschè mal sco l'ultima giada. Lura aveva la PPS pers 8 sezs - ils blers sco en il Grischun era - èn ids a la PVL. Lezza da sia vart aveva da lezzas uras dublegià il dumber dals sezs cun las colliaziuns.
Ussa ha la PPS 32.5% dals sezs en il Cussegl naziunal (2011: 29.5%). Senza las colliaziuns da glistas fissan quai 35% dals sezs. Ensemen cun la PLD, la Lega (TI) e la MCG (GE) avessani 108 enstagl da 101 sezs. Quai na midass bain betg la repartiziun da las forzas, las accentuass però.
PCD sco gronda profitura da las colliaziuns
Era sche la metoda dal proporz favurisescha teoreticamain partidas pitschnas, èsi questa giada la PCD che profitescha il pli fitg da las colliaziuns da glistas. 4 dlas 27 sezs ha la PCD gudagnà tras talas allianzas, sco per exempel en il chantun Son Gagl. Savens è quai stà cun l'agid da la PBD e la Partida populara evangelica (PPE). Però era il novum da la colliaziun da PCD e PLD ha gidà ils cristiandemocrats en plirs chantuns.