Dis per sa regurdar als morts hai gia dà en l'antica. Dis en memoria dals sontgs a partir dal temp medieval. Il firà da Numnasontga va lura er enavos sin il teolog dal temp medieval Alcuin. Introducì il firà per l'entira baselgia dal vest ha papa Gregor IV l'onn 835.
Numnasontga vala sco firà uffizial en divers pajas en l'Europa. P. ex. Belgia, Luxemburg, Italia, divers Bundesländer da la Germania u er en l'Italia e l'Austria. Quai be per numnar intgins exempels.
In firà cun divers usits
En ils pli blers lieus vegnan ornadas las fossas e plazzadas chandailas per ils morts. Il sa regurdar als morts che fiss atgnamain pir ils 2 da november (Di da las olmas) vegn savens cumbinà cun il di liber da Numnasontga.
En la Germania dal Sid datti però er l'usit che padrin e madritscha da craisma regalan al figliol u a la figliola ina sort paun, in zic sco tarschola, cun si flocs da tschigulatta.
