Onna Maria Bühler u Bieller è daventada in'eroxa da l'istorgia grischuna e vegn era numnada «Kanonenmaid». Ella è naschida il 1774 a Domat e morta il 1854 a Cuira. Per ses curaschi ha ella perfin survegnì in'audienza tar l'imperatur austriac Franz I. a Vienna ed ina renta per vita duranta. Ses act eroic è documentà sin la funtauna da Son Gion Battista a Domat.
Ils 3 da matg 1799 eran Domat e conturn permez la guerra da la Frantscha cun l'Austria. Ver 700 umens e mats da la Surselva èn morts quai di en ina battaglia sanguinusa cunter las truppas franzosas.