Era sch'ins pudess pensar ch'il romani è in linguatg parentà cun linguatgs latins sco il talian ni il rumantsch n'ha il romani dentant da far nagut cun quels. Il linguatg romani ed era ils Romas derivan oriundamain da l'India. En il terz tschientaner è quai pievel dentant vegnì stgatschà ed è emigrà en l'Europa.
Linguatg è sa sviluppà cuntinuadamain
Cun viver ina vita da nomads ed ir da pajais tar pajais è era il linguatg dals Romas sa sviluppà. En mintga lieu ch'els èn sa chasads per curt u pli lung temp han els era adattà in zic lur linguatg. Uschia ha il Romani pers, ma era adina puspè gudagnà pleds en ses stgazi da pleds. Oz datti en las universitads da Bucarest e Paris schizunt ina professura da romani. Là lavuran linguists vid ina standardisaziun dal linguatg che consista oz ord blers differents dialects.