Films documentars, reportaschas e serias
Mit deutschen Untertiteln: Dokumentationen und Reportagen aus Graubünden
Dapli da Cuntrasts
Far e sunar – passiun per il plech
Simon Gabriel da S-chanf e Marina Caminada da Vrin han omadus ina passiun per il sturs. Per esser pli precis: per il mesch. Ella è constructura d’instruments da sturs, fa pia or d’in toc sturs ina trumbetta preziusa, ed el lascha resunar l’instrument miraculusamain e quai gia cun ses 14 onns. Tar las concurrenzas grischunas e svizras ha Simon Gabriel gia gudagnà en sia categoria tut quai ch’è pussaivel. Da nov ha el era fascinà l’entschatta da matg la giuria europeica. A Malmö al campiunadi europeic da solo ha el fatg il terz plaz. Ina sensaziun! Il film «Far e sunar – duas passiuns per il plech» accumpogna il trumbettist talentà a Malmö e tschertga las ragischs da sia passiun. Il film mussa dentant era la lavur precisa da Marina Caminada – senza quella na dessi betg in sulet tun.26 min
Nossadunna – ina chara amia
Cun il Pelegrinadi svizzer a Lourdes26 min
Solarexpress – tgi gudogna, tgi perda?
L'atun passà ha il parlament svizzer decidì in’offensiva solara. Dapi lura vegn preschentà bunamain mintg'emna en il Grischun in nov project per in implant solar. Betg da smirvegliar. I spetgan subvenziuns federalas da fin 60% dals custs d'investiziun. Ils Cuntrasts sa dumondan: Fan implants solars gronds insumma senn en las Alps? Tgi gudogna, tgi perda? E tge fissan alternativas?26 min
L’assassin grischun e la revoluziun
In film da Helen Stehli Pfister26 min
Mox ed il clan da las muntanellas – part 2
La vita en las muntognas fa adina puspè surstar. Quai che para uschè idillic è er in cumbat! In cumbat cunter la natira che po esser dira e brutala, ma er in cumbat cunter inimis sco lufs, evlas e vulps e cunter ils concurrents da l’atgna spezia u da l’agen clan. Il film raquinta l’istorgia da Mox, ina muntanella en las muntognas da las Alps. La vita da Mox cumenza cun sia naschientscha la primavaira en la tauna dal clan da las muntanellas. Nus accumpagnain las aventuras da Mox e vesain co ch’el cumbatta cunter concurrents, fin che Mox fundescha cun trais onns sia atgna famiglia. Nus survegnin in’invista en ils privels, las sfidas ed ils plaschairs d’ina vita da muntanella.26 min
Mox ed il clan da las muntanellas – part 1
La vita en las muntognas fa adina puspè surstar. Quai che para uschè idillic è er in cumbat! In cumbat cunter la natira che po esser dira e brutala, ma er in cumbat cunter inimis sco lufs, evlas e vulps e cunter ils concurrents da l’atgna spezia u da l’agen clan. Il film raquinta l’istorgia da Mox, ina muntanella en las muntognas da las Alps. La vita da Mox cumenza cun sia naschientscha la primavaira en la tauna dal clan da las muntanellas. Nus accumpagnain las aventuras da Mox e vesain co ch’el cumbatta cunter concurrents, fin che Mox fundescha cun trais onns sia atgna famiglia. Nus survegnin in’invista en ils privels, las sfidas ed ils plaschairs d’ina vita da muntanella.26 min
Annamaria – dissegns d’in mund pers
In film da Dora Lardelli e Gian-Nicola Bass25 min
In 10er na basta betg!
Annina Tomaschett sajetta e tutga! La giuvna da Campliun sajetta en l’equipa naziunala e tegna schizunt il record svizzer cun la buis ad aria cumprimida sin la distanza da 10 meters. Ella fa part a concurrenzas naziunalas ed internaziunalas e tutga tar las meglras tiraduras svizras cun la buis ad aria cumprimida sco er cun caliber pitschen. Il sport da tir ha gia manà Annina en pajais sco en Chile, la Slovenia, Germania u er l’India. La giuvna tiradura viva per il sajettar e sias finamiras sportivas èn cleras: far part e sajettar per medaglias en la cuppa mundiala ed a campiunadis mundials, dentant er a gieus olimpics!26 min
In’aventura americana – in roadmovie
Simon Derungs e Tarcisi Hendry han legì bler dad aventuras en la gronda America. Els avessan dentant mai pensà da sez far in di ina tala. Ma ussa cun 70 e 73 onns èsi uschè lunsch. Ils dus archivaris da las vischnancas da la Lumnezia e Tujetsch sa mettan sin ina da lur pli grondas aventuras. Els sgolan per l’emprima giada en ils Stadis Unids da l’America e tschertgan ils fastizs da las Rumantschas e dals Rumantschs che han bandunà lur patria avant passa 100 onns.25 min
CRASS – violenza durant la pagliola
Violenza durant la pagliola? Quai para ina cuntradicziun. Studis mussan però che mintga quarta dunna en Svizra raquinta d’experientschas da violenza durant la pagliola. Sco violenza vala mintga acziun che surpassa ils cunfins da la pagliolanca. La violenza subida po esser da natira fisica u psichica, dal metter sut squitsch subtil enfin a tagls dal perineum senz’acconsentiment. Tuttina na vegn betg discurrì gugent da quest problem derasà, anzi savens vegnan ils raquints da las dunnas bagatellisads. Violenza durant la pagliola para d’esser in dals ultims tabus en nossa societad. «CRASS» lascha vegnir a pled a pertutgadas, guarda tge mecanissems che promovan quest problem e tge mesiras ch’i duvrass, per che dapli dunnas possian far bunas experientschas durant la pagliola.24 min
Pazienza ... Il mintgadi cun long-Covid
Trais onns suenter l’entschatta da la pandemia è corona per ils blers da nus lunsch davent, prest emblidà èn ils certificats, las mascrinas e las quarantinas. Quai na vala dentant betg per tuts, per insaquants ha corona nagina fin. Els han pers lur anteriura vita, els han long-Covid. La passiunada coiffeusa Myriam Egli-Cavelti da Sagogn è ina dad els. Dapi sia infecziun da corona il 2020 n’è ella betg capavla da lavurar. Las forzas limitadas ed ils divers mals sforzan ella da restar a chasa, ma er en chasa lubescha la malsogna paucas lavurs. Cuschinar per la famiglia va mintgatant, dentant be cun agid dals uffants u ses partenari. Gnanc ir a spass cun ils chauns è adina pussaivel. Per mitigiar in pau ses orribel mal il chau lascha ella durmentar regularmain in nuf da gnerva. En ils «Cuntrasts» dat Myriam Egli-Cavelti invista a ses mintgadi bullà cumplainamain da la malsogna long-Covid.26 min
Mancanza da scolastAs
Esser scolastA è bain ina professiun impurtanta e bella? Tuttina ston ils manaders / las manadras da scola ir en schanuglias per pudair occupar las plazzas libras a moda cuntentaivla. Pertge è quai uschia? È questa professiun daventada uschè nunattractiva?27 min
Da professiun: chaun
In film da Menga Huonder-Jenny25 min
A la funtauna – funtaunas mineralas e bogns grischuns
In film da Felice Zenoni25 min
«Mia vita, mes mintgadi – viver cun impediment»
Per Emanuel Nay èn ses mauns ses instruments da lavur ils pli impurtants: «Cun mes mauns intermediesch jau savida ed jau sun fitg, fitg motivà da far quai», di il magister senza udida ch’instruescha a Turitg scolaras e scolars senz’udida. Tanja Zentriegen da Cuira ha in mintgadi tut different. Ella è avisada dapi 18 onns sin la sutga cun rodas. Grazia al sustegn da ses chaun d’assistenza «Bond» sa ella dentant tuttina viver da moda autonoma. En ils «Cuntrasts» dattan Tanja Zentriegen ed Emanuel Nay invista – en lur vita, lur mintgadi e co ch’igl è a viver cun in impediment. Ils ulteriurs trais purtrets da la seria «Mia vita, mes mintgadi – viver cun impediment», quels da Cilgia Nuotclà, Pascal Leinenbach e Matteo De Pedrini chattais Vus sin www.rtr.ch.27 min
in di sco tut ils auters – 24 uras en l’ARGO
Ils 10 da schaner è stà in di sco tut ils auters en l’ARGO a Cuira. En il lavuratori ha Pieder pachetà spaletschaders en stgatlas da chartun. Gabriel ha emprendì en la scola per emprender d’abitar e far il co lavar il palantschieu e Theresina ha zambregià en l’atelier dals pensiunads ina mascarada. Da la damaun baud enfin la saira tard han ils «Cuntrasts» documentà quest mintgadi.27 min
Ils Vincenzs dal Eastwood Lake
Patricia e Noldi Vincenz han ristgà il sigl en l’aua fraida ed èn emigrads. Questa aventura ha manà il pèrin frestg maridà vi sur mar en il Canada, sco ch’els din anc oz, senza avair gì in grond plan. Da lezzas uras han els pachetà lur set chaussas ed èn simplamain ids. Enstagl da cumenzar en il job fixà sco informaticher, è Noldi daventà in allrounder da construcziun. Enstagl da planisar mintga detagl ed ir ina via segira, han els cumprà ina ranch ed avert in restaurant. Ed els han fundà ina famiglia, er quai n’era insumma betg planisà uschia. Oz èn passads 22 onns, ils Vincenzs vivan sin lur ranch a l’Eastwood Lake e lur mintgadi è anc adina in zic in’aventura.24 min
Corsin Tuor – dirigent cun corp ed olma
Cun 16 onns ha Corsin Tuor dastgà diriger l’emprima gia in marsch tar la Societad da musica Trun. Suenter in pèr tacts perda el la survista. Questa emprima emprova na tementa betg il giuven Corsin. Pauc pli tard fundescha el il Quartet instrumental da Trun ed in pèr onns pli tard il Cerchel musical da la Surselva. Oz è Corsin Tuor in dirigent renconuschì en la scena da brass naziunala ed internaziunala. El è schef-dirigent da la Bayerische Brass Band Akademie ch’è dapi onns campiun da la Germania. Medemamain è el dirigent dad ina da las pli excellentas bands austriacas e dapi 11 onns dirigia el la Brass Band Berner Oberland (BBO), ina da las pli capablas brass bands da la Svizra tudestga. Il film da «Cuntrasts» raquinta da la passiun da Corsin Tuor ed accumpogna el e la BBO a lur ultima concurrenza svizra da brass communabla a Montreux, nua che lur speranzas na sa cumpleneschan betg dal tut. In film da Bertilla Giossi26 min
Art en dus – Flurina Badel e Jérémie Sarbach
Per blers saja quai in siemi, di Flurina Badel, e blers hajan l’impressiun, che quai saja l’amur ideala, sch’ins viva ensemen e lavura ensemen. E quai fan Flurina Badel e Jérémie Sarbach. Ensemen èn els il duo Badel/Sarbach, ensemen fan els art. Ensemen han els in uffant ed ensemen vivan els a Guarda. Co che quai è, quella vita en dus, quai mussa il film «Art en dus – Badel/Sarbach». L’autur Casper Nicca ha accumpagnà Flurina Badel e Jérémie Sarbach durant in onn, durant l’onn ch’els han creà in’ovra per l’exposiziun da «land art – Art Safiental». Il musicist da musica electronica Silvan Nicca, ha stgaffì la musica per il film cun nizzegiar tuns originals dal film. Il film è uschia ina collascha audiovisuala, che suonda als artists da Guarda a Berlin, da Telfs enfin a Tenna en Stussavgia e guarda davos la fatschada da la vita d’artists da Flurina Badel e Jérémie Sarbach.26 min
«SUENTER LA PLIEVGIA VEGN IL SULEGL» – In omagi a mia tatta
«Na sun jau betg tut spalada?», dumonda Johanna Petschen-Cathomas avant mintga filmada. Esser rugalada bain, sco ella di, saja impurtant – era uss cun 102 onns. Per il film da «Cuntrasts» ha Paula Nay accumpagnà sia tatta durant plirs mais cun la camera. «Jau sun cuntenta cun mia vita e na poss betg chapir, ch’jau sun vegnida uschè veglia». In recept per la cuntentientscha n’ha Johanna betg, dentant: Ella ha realisà quai ch’ella ha vulì – sulet maridar na vuleva ella mai. «Jau n’hai betg gì be rosas en mia vita, sun dentant adina stada persvadida che suenter mintga plievgia vegn il sulegl».25 min
