Siglir tar il cuntegn

Header

video
Erklärstück Blackbox
Or da Minisguard dals 18.04.2010.
laschar ir. Durada: 2 minutas 52 Secundas.
cuntegn

Lexicon B Black Box da l'aviun

Sch'in aviun croda vul ins savair pertge che quai è capità. Perquai dovr'ins ina Black Box.

Sch'in aviun croda vul ins savair la raschun, pertge che quai è capità. Per savair quai, dovr'ins la Black Box. Quella duess sclerir tge ch'è capità curt avant che l'aviun è crudà. Dentant, tge fa la Black Box exact?

Black Box
Legenda: Black Box Reuters

La Black Box - la chista nundestruibla

Aua, fieu u cupitgadas ord grondas autezzas na vegnan strusch da destruir la Black Box. La chista che registrescha las pli impurtantas infurmaziuns da l’aviun, gida ils experts d’eruir pertge ch’in aviun è crudà giu.

Dave Warren ha inventà la Black Box
Legenda: Dave Warren ha inventà la Black Box Google

Accidents d’aviun èn la raschun pertge ch’i dat insumma ina Black Box. L’idea è naschida ils onns 1950. L’australian Dave Warren aveva d’intercurir ina seria d’accidents d’aviun nua ch’i na deva nagins survivents e naginas perditgas. Perquai ha el gì l’idea da construir in’apparatura che registrescha tge che capita cun l’aviun. Dapi 1960 è quella boxa obligatorica per tut ils aviuns.

La chista naira ch’è oranscha

Black Box è englais e vul dir “chista naira”. Mo quella chista n’è betg naira, mabain oranscha. Quai ha ina simpla raschun. La colur oranscha ves’ins meglier che nair. Black Box ha la chista num perquai ch’i vegniva numnà ils onns 1950 tuttas apparaturas electronicas “chistas nairas”.

Black Box suenter in accident d'aviun
Legenda: Black Box suenter in accident d'aviun Reuters

Ina perditga robusta

Per la chista s’interesseschan ins pir cura ch’in aviun e crudà giu e nagin sa pertge che quai è capità. Sch’in aviun croda giu lura brischa quel savens, croda en l’aua u croda ord l’auter. Perquai sto quella chista, ch’è circa uschè gronda sco ina stgatla da chalzers, esser fitg stabila. Ins po cumparegliar quella chista cun in fitg bun tresor.

L'aviun dal president da la Pologna ch'è crudà giu, ils 10-04-2010 cun blers impurtants politichers dal pajais.
Legenda: L'aviun dal president da la Pologna ch'è crudà giu, ils 10-04-2010 cun blers impurtants politichers dal pajais. Google

La Black Box sto tegnair ora ina crudada da 10’000 meters autezza giun plaun.

Aviun che brischa, suenter crudada
Legenda: Aviun che brischa, suenter crudada Google

Sche l’aviun avess da brischar, lura sto la Black Box tegnair ora ina chalira da passa 1000 grads. Quai è radund 5 giadas pli chaud che quai ch’il furnel è cura che la mamma fa ina petta.

Aviun ch'è crudà en l'aua
Legenda: Aviun ch'è crudà en l'aua Google

Era sche l’aviun croda en l’aua, dastga nagin’aua vegnir en quella chista. La chista sto perquai tegnair ora l’aua era tar ina profunditad da 6’000 meters.

Cun gronda probabilitad vegn ins da chattar e da guardar tge datas che la Black Box ha registrà. Uschia è la Black Box savens la suletta schanza da chattar ora, pertge ch’in aviun è crudà giu.

Artitgels legids il pli savens