Il moviment da refurma ha contribuì essenzialmain a la democratisaziun en il Grischun ed ha manà a nossa cultura da debatta moderna ed a novas libertads. En quest connex ha il Grischun surpiglià ina rolla da pionier entaifer l'Europa.
La proclamaziun grischuna da la libertad da religiun l'onn 1526 ha pussibilità a mintga uman che viveva en las Lias grischunas da sa decider libramain tranter las duas religiuns. E quai sco individi e betg mo en il collectiv sco cuminanza.
Quai ed autras transfurmaziuns e midadas da la refurmaziun han midà en general la vita en il Grischun. E quai è era d'impurtanza fin oz. Johannes Comander è stada la figura centrala da la refurmaziun grischuna. El n'è betg mo stà refurmatur teologic, el ha er inizià e gidà a concepir numerusas transfurmaziuns politicas, socialas e culturalas.
Co che Comander ha furmà ed influenzà la refurmaziun en noss chantun, tge uman ch'el è stà e co ch'el vivess e concepiss forsa ozendi, da quai discurra Vita e cretta cun Jan-Andrea Bernhard. Il teolog promovì e professer titular per istorgia da la baselgia a l'Universitad da Turitg ed archivari da la vischnanca da Glion, tradescha era tge occurrenzas en il rom da l'onn commemorativ da 500 onns refurmaziun a Cuira «Comander 2023» che valan la paina da visitar.
