Siglir tar il cuntegn

«Influencer da Dieu» Carlo Acutis è l'emprim sontg da l'èra digitala

Carlo Acutis para d’avair tut quai che la baselgia catolic-romana dovra actualmain per pudair esser puspè in zic pli attractiva per ils umans dal temp digital – giuven, modern, affin per il computer, engaschà, caritativ e cartent. Ses engaschi per ses concarstgauns e quels ch’èn exclus da la societad, cumbinà cun sia cardientscha profunda e ses grond engaschi da documentar las miraclas eucaristicas para d’attrair la glieud da tut il mund – era la glieud giuvna.

Uschia ch’i na fa era betg smirvegliar ch’il Vatican emprova da famigliarisar la glieud giuvna da cardientscha catolica cun quest giuven Talian ch’è mort il 2006 cun be 15 onns vi da leuchemia. Quai sa mussa per exempel gia en las communicaziuns dal Vatican, nua ch’il stadi pontifical titulescha Carlo Acutis gugent sco «pitschen scheni da computer», «influencer da Dieu», «cyberapostel da l'eucaristia» u era «sontg da noss temp».  Era vegn Carlo Acutis titulà sco «patrun da l'internet».

Pli popular che Francestg d’Assisi?

Che Carlo Acutis, il figl d’ina famiglia ritga da Milaun è fitg populars, sa mussa tranter auter vi da la blera glieud che vegn ad Assisi per visitar sia fossa. L’onn passà èn per exempel in milliun persunas stadas en la baselgia Santa Maria Maggiore ad Assisi per vesair il giuvenil cun chavels nairs, che schai là tut paschaivel en in sarcofag alv cun vaider da la vart, vestgì cun jeans, sweatshirt e tschappas.

El è vegnì reconstruì per part cun silicon, uschia ch’i para sco sch’el fiss pir gist mort. Era pon ins guardar via live-stream tgi che vegn tut sperasvi per dar in cuc viaden.

La gronda popularitad da Carlo Acutis sa mussa er en las butias da souvenirs che sa mettan en retscha spess ina sper l’autra ad Assisi, il lieu ch’è cunzunt vegnì enconuschent pervia da Son Francestg (1181-1226). Il fundatur da l’urden dals franciscans ha numnadamain survegnì gronda concurrenza tar ils affars cun las devoziunalias. Pertge i dat para dis, nua ch’ils martgadants vendan dapli statuettas, maletgs ed autra rauba da Carlo Acutis che dal renumà Francestg d’Assisi.

Duas miraclas bastan

 Il Vatican quinta che passa 100’000 persunas vegnan la dumengia sin la plazza da son Peder a Roma per celebrar la canonisaziun da Carlo Acutis tras il papa Leo il 14avel. Tranter quellas vegn er enqual Svizzer e Svizra ad esser, sco il servetsch da medias catolic kath.ch scriva. Cun autocars vegnan els a viagiar a Roma per pudair sa participar a las festivitads da l’emprim millennial sontg.

Per insumma pudair vegnir in sontg, dovri cunzunt pazienza. Ozendi va bain era quai bler pli svelt che pli baud, cura ch’i duvrava almain 50 onns fin ch’in mort vegniva insumma numnà sontg. Ma era tar Carlo Acutis hai la fin finala cuzzà 19 onns fin sia canonisaziun. In lung process, cumplitgà e successiv, nua che la vita da l’aspirant sontg vegn examinada da rudent. Natiralmain dovra quai era duas miraclas.

E quellas ha il Vatican chattà tar Carlo Acutis en furma da duas guariziuns betg declerablas: Ina tar in uffant en la Brasilia che pativa d’ina malsogna da la pancrea. Tschella tar ina dunna giuvna en la Costa Rica ch’era en il coma suenter in grev accident. En omadus cas duai il rugar tar Carlo Acutis avair purtà l’effect giavischà.

Tgi era Carlo Acutis

Avrir la box Serrar la box

Carlo Acutis è naschì ils 3 da matg 1991 a Londra. Ses bab, Andrea Acutis, lavurava lura en il sectur da finanzas a Londra. Curt suenter la naschientscha ha lez dentant survegnì ina nova plazza a Milaun, uschia ch'els èn turnà en l’Italia.

Malgrà che ses geniturs n'eran betg spezialmain religius, ha Carlo Acutis sviluppà baud ina profunda colliaziun cun la cretta catolica - influenzà da sia tgiradra d'uffants. Cun set onns ha el dumandà da pudair retschaiver l'emprima sontga communiun. El frequentava lura gia regularmain la messa e recitava mintga di il rusari.

Carlo aveva er ina affinitad per il computer ed utilisava sias abilitads per cundivider sia cretta. El ha tranter auter creà paginas d'internet per organisaziuns catolicas localas ed ina pagina d'internet extendida che documentescha miraculs eucaristics en tut il mund.

Sper sia devoziun religiusa è Carlo stà in teenager tut normal che aveva gugent gieus da computer ed amis. El era para popular tar ses cumpogns da scola ed adina pront da gidar auters. Uschia è el tenor sia mamma, Antonia Salzano, s'engaschà per las persunas exclusas da la societad, sco per exempel per ils povers senza tetg. El duai avair purtà da mangiar ad els ed er avair cumprà cun ses daners da satg in satg da durmir per in dad els.

L'entschatta october 2006, cun mo 15 onns, è vegnì diagnostitgà tar Carlo Actutis ina furma agressiva da leucemia. El ha acceptà sia malsogna cun remartgabla calma. El è mort ils 12 d'october 2006 ed è vegnì sepulì ad Assisi, sco ch'el aveva giavischà.

Reliquia dal nov sontg a Mustér

Ina pitschna part da quest giuven sontg, ch’attira la glieud per il mument en massas, è er a Mustér – quai en furma d’ina reliquia en la chaplutta d’aduraziun da la claustra. «Igl è in reliquiar cun en trais u quatter chavels da Carlo Acutis», di l’avat Vigeli Monn. Survegnì quels trais u quatter chavels sontgs haja la claustra da Mustér suenter ch’ella ha fatg la dumonda uffiziala tar l’uvestg d’Assisi.

In connex concret cun la claustra da Mustér n'ha il nov sontg dentant betg. Ch’ina reliquia d’in sontg talian ha chattà la via fin sisum la Surselva, ha en prima lingia da far cun l’interess particular d’in dals paders e l’exposiziun che Carlo Acutis ha concepì e realisà davart las miraclas eucaristicas, sco l’avat Vigeli Monn declera. «Frà Franz ha scuvert quest sontg e lura dumandà mai, sche nus pudain avair quest'exposiziun da Carlo Acutis.» Pertge ina plaiv svizra aveva gist quella e vuleva dar vinavant ella. Ed el haja lura ditg a frà Franz: «Gea, gea, ti mo emprova da survegnir ella.»

Ina part da las tablas hajan els lura propi survegnì e lasuenter lura er exponì. «Dapi lura avain nus per uschè dir, il contact cun quest sontg», resumescha l’avat.

El n'è betg il support u il tecnicist per l'internet.
Autur: Vigeli Monn avat claustra da Mustér

E cura ch’i gieva per avair ina reliquia per la nova chaplutta d’aduraziun en la claustra da Mustér, èn els la fin finala sa decidì da dumandar per ina da Carlo Acutis. Cun il gea uffizial da l'uvestg d'Assisi, hajan els gist era fatg amogna che la mamma da Carlo Acutis possia surdar la reliquia ad els, raquinta l'avat vinavant. Uschia ch'el e frà Franz sajan s'inscuntrà cun la mamma avant dus onns en la baselgia da Maria Dreibrunnen a Wil, en il chantun Son Gagl, per la surdada da la reliquia.

Il nov sontg saja in per scadin e betg mo per la glieud giuvna, manegia l'avat Vigeli Monn. Uschia vegnia era el a far oraziun e rugar tar el. Dentant betg be sch'el haja in problem cun l'internet, di el cun in rir. Cunquai che Carlo Acutis haja vis ch’i dettia qua tar l’internet bain er in grond potenzial da vegnir dependents, crai l’avat ch’il nov sontg pudess bain gidar là il pli tgunsch la giuventetgna e blers auter era. «Dai a mai la dretga mesira», possian ins per exempel supplitgar Carlo Acutis. U era da dar ad ins l’input: «Tge duai jau mirar, cura duai jau duvrar e per tge causas duai jau insumma duvrar l’internet per betg surduvrar el e vegnir dependents.»  

Vita e cretta 10:00

Artitgels legids il pli savens