Andreetta Nogler, Vus lavurais sco magistra da scolina e n'avais da far nagut cun la scena da film. Co essas Vus vegnida a la rolla da la Frida Bonifazi en «L'ultim Rumantsch»?
In ami da mes figl lavura tar la firma da producziun da «L'ultim Rumantsch». Quel ha tramess a mai in invit per in casting nua ch'i vegniva encurrì insatgi che gioga la rolla da la Frida Bonifazi.
Jau sun stada agitada enfin ch'jau hai vis co che tut funcziunescha.
Jau n'hai betg studegià ditg vi e nà e ma sun anc annunziada la medema saira.
Avais pensà che vus vegnias tschernida per la rolla?
Jau hai pensà da simplamain ina giada empruvar, plitost cun pauca speranza ch'jau vegnia er propi tschernida. Ma jau hai gì grond plaschair cura ch'jau hai survegnì la resposta positiva.
Enfin a vossa rolla en la seria «L'ultim Rumantsch» n'essas Vus anc mai stada ad in set da film. Co ha l'experientscha plaschì?
A mai ha cunzunt fatg gronda impressiun quantas persunas ch'èn ad in set da film, quantas professiuns che collavuran e co che quellas persunas accumpognan in'actura durant l'entir di: tgi è responsabel per ils chavels, tgi per ils costums, tgi per la glisch e tgi registrescha il tun. Quai m'ha fatg gronda impressiun.
Interessant è natiralmain er stà da sa viver en mia rolla ed uschia er en in'autra persuna, ina persuna ch'ha tratgs dal tuttafatg auters che'jau persunalmain. Il regissur ha sustegnì ed accumpagnà fitg bain durant quest process.
Co èsi stà per Vus da giugar ad in set cun tantas persunas ch'observan ins, cunzunt sche giugar ina rolla è insatge cumplettamain nov?
Al set regiva ina gronda concentraziun da mintgina e mintgin. Mintga persuna resta tar sia chaussa ed intervegn propi mo sch'igl è sia responsabladad. Jau hai resentì in'atmosfera da respect e pazienza, en in entir di vegn numnadamain repetì bleras giadas. Quai betg be en scenas cun acturas ed acturs laics mabain er sch'insatge na constat betg cun il tun, la glisch euv. Igl è stà fitg agreabel ed ina experientscha unica.
Avais stuì siglir sur Vossa sumbriva da giugar avant la camera?
Jau sun stada fitg agitada, cunzunt la saira avant. Jau sun stada agitada enfin ch'jau hai vis co che tut funcziunescha, nua ch'igl è da star e sin tge ch'igl è tut da guardar.
Vus giugais la rolla da la Frida Bonifazi, ina hoteliera, ina dunna da fatschenta che vul en la seria per tut prezi zuppentar in misteri da famiglia – co essas vus as avischinada a questa rolla?
Avant las lavurs da filmar avain nus gì ina sesida communabla nua ch'il regissur ha declerà las rollas ed ha da furma a mintga singula: tge tip è ella, co pensa ella, co è il caracter. Nus avain lura fatg exercizis per s'avischinar a nossa rolla, per savair tge atmosfera che regia en tge scena ed er cun tgi che mia figura ha charplina u ha ina buna relaziun. Cun questas infurmaziuns hai jau lura exercità a chasa il text ed hai empruvà da sa viver en la rolla da la Frida Bonifazi.
Quai è capità enfin uss: l'emprima stafla «L'ultim Rumantsch»
As allegrais Vus da bainbaud vesair sa sezza sin la taila da film?
Jau sun fitg agitada da vesair il material. Enfin uss hai jau vis fitg pauc, be insaquantas fotografias ed ina pitschna sequenza. Igl è lura er da tegnair ora las reacziuns ed ils commentaris positivs e negativs. Per mai as lascha partir l'entira experientscha en duas parts: ina part è stada quella da giugar ina rolla e la segunda part è quella da guardar il product final sc'ina persuna d'ordaifer. Quai èn per mai duas chaussas.
La seria «L'ultim Rumantsch» è ina seria rumantscha cun influenza tudestga. Co ha quest gieu linguistic funcziunà?
Las acturas ed ils acutrs rumantschs discurran mintgin ses idiom, auters han emprendì rumantsch per la seria. Jau hai en mintga cas admirà la lavur dal regissur Adrian Perez – el n'è betg da lingua rumantscha ed ha stuì agir en in ambient rumantsch-tudestg. El ha gì blera pazienza ed ha dirigì cun calma las acturas ed ils acturs.
A mai persunalmain hai er fatg grond plaschair da giugar per rumantsch. Jau hai preparà bain mes text per che quai culia bain per rumantsch. En mes mintgadi da lavur a la scolina a Cuira dovr'jau uschiglio per gronda part il tudestg, en il context da famiglia e cun amis discur jau rumantsch. Da giugar en mia lingua materna è stà in grond plaschair.