Per blers è l'auto bler dapli che mo in med per sa mover – el signifitga libertad ed independenza. Surtut en regiuns periferas, nua ch'ils meds da transport publics stattan a disposiziun mo en moda restrenschida, è l'agen auto savens l'unica pussaivladad pratitgabla per dumagnar vias quotidianas. Far cumpras, visitas dal medi – tut quai vegn fatg cun l'auto a moda e maniera flexibla e spargnusa da temp.
Cura basti?
Walter Tuor ha l'onn proxim 90 onns – ed el va anc adina cun auto.
El viva a Sogn Benedetg nua che l'auto n'è betg simplamain in med da sa mover cumadaivel, mabain in necessari. La proxima pussaivladad da far cumpras è a Sumvitg, termins da medi u cumissiuns spontanas fissan be grev realisabels senza auto. Ils meds da transport publics curseschan darar ed esser dependent da l'agid dad auters – quai n'è per Walter nagina idea attractiva.
-
Bild 1 von 2. Walter Tuor – 88 onns. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 2. Bildquelle: RTR.
Sin l'excursiun cuminaivla cun Ian Spescha sa mussa: Walter Tuor va a moda concentrada, calma e cun blera experientscha. Tuttina sa tschenta la dumonda: Quant ditg anc? Quant grev fissi da desister d'ir cun auto? Tge capita sch'insatge na funcziuna tuttenina betg pli uschè bain – egls, reacziun, orientaziun? Questas dumondas èn malcumadaivlas, dentant necessarias. Cun la vegliadetgna sa midan il corp ed il spiert. La segirezza en il traffic sin via na pertutga betg mo l'atgna, mabain er quella dals auters.
Walter Tuor va cun precauziun e rutina, ma el sa era: la vegliadetgna porta midadas. Perquai sto el – sco tut ils automobilists pli vegls – far mintga dus onns ina controlla medicinala.
Controlla medicinala
A partir da 75 ston tut las persunas che vulan salvar il permiss dad ir cun auto sa suttametter ad ina controlla medicinala obligatorica. Questa controlla sto vegnir repetida mintga dus onns.
-
Bild 1 von 4. Martin Tomaschett – medi a Trun. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 4. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 4. Bildquelle: RTR.
-
Bild 4 von 4. Bildquelle: RTR.
La decisiun è a la fin tar il medi. Sch'i dat restricziuns da la sanadad che pericliteschan il charrar segir po quel restrenscher l'abilitad da charrar cun auto u retrair il permiss dad ir cun auto. Martin Tomaschett è in dals medis che fa da quels tests.
Era Ian Spescha è sta a testar voluntarmain tar il medi – malgrà ch’el n’è anc ditg betg 75. Tge è quai per in test, tge rolla gioga il medi en quest connex da dar giu la patenta e tenor tge criteris vegn giuditgà. En connex cun il check vegni spert cler: i na va betg mo per guardar e tadlar, mabain era per reagir, per esser movibel e la fitness spiertala. Il medi observa exactamain, tschenta dumondas sistematicas ed examinescha il maletg general. Igl è in process objectiv, dentant era persunal – nua che la responsabladad e l’enconuschientscha da l’uman giogan la finala ina rolla centrala.
Tant pli impurtant èsi da s'occupar a temp cun il tema – betg mo medicinalmain, mabain era praticamain.
Curs dad ir cun auto per seniors e senioras 60+
Ina purschida anc pauc nizzegiada fin ussa: trenaments dad ir cun auto per senioras e seniors a partir da 60 onns, per exempel quel dal TCS. Mo var 2% da las Svizras e dals Svizzers en questa vegliadetgna fan insumma diever d'ina tala purschida – malgrà ch'ella porscha bler potenzial.
-
Bild 1 von 3. Cla Schur – instructur «Driving Graubünden». Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 3. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 3. Bildquelle: RTR.
Ian Spescha ha accumpagnà in da quels curs per far in maletg co ch'il trenament succeda. Sut l'instrucziun d'in instructur versà reflecteschan participantas e participants da traffic pli vegls lur cumportament da charrar, rinfrestgan lur savida ed emprendan co ch'ins po far diever da las novas tecnologias en l'auto. Qua regia in'atmosfera schluccada che sustegna – senza in squitsch d'examen.