Siglir tar il cuntegn

Pled sin via Christoph Reutlinger: «L’esser uman è in esser social»

L’uman è da principi bun. Millis e millis dad onns viveva el senza guerra. Uschia sa fa l’idea da la Bibla er cun quella da l’archeologia.

(vallader) «Da principi creet Dieu il tschêl e la terra.» (Gen 1,1) Ün pa plü tard vain creà eir l’esser uman. «E Dieu creet l’uman seguond sia imagna, seguond l’imagna da Dieu il creet el; sco hom e sco duonna ils ha el creats. […] E Dieu contemplet tuot quai ch’el avaiva fat, e mera, quai eira fich bun.» (Gen 1,27.31) Uschè s’affà l’idea da la Bibla cun quella da l’archeologia: dürant üna prüma fasa d’eira la schlatta umana buna, vivaiva sainza guerras, i’l «paradis», as pudessa resümar. Hom e duonna han tenor quist raquint la medemma dignità sco imagnas da Dieu, ün impissamaint chi’d es adüna darcheu stat revoluziunari dürant il svilup da l’istorgia umana.

Eir tuot al cumanzamaint da la Bibla imprendan la lectura e’l lectur insembel cun Dieu, cha l’esser uman nu stess star sulet, ma ch’el es social. I’l paradis s’acquista il giuven esser uman eir üna capacità rara i’l context da la creaziun: mangiond dal bös-ch da la cugnuschentscha, sa’l disferenzchar tanter bön e mal. L’esser uman es dimena ün esser social chi ha üna conscienza, chi sa ponderar e metter in relaziun quai ch’el pensa, quai ch’el disch e quai ch’el fa. Uschè nu’s staja stut cha’ls archeologs han chattà tanter ils chats da la plü gronda part da l’istorgia be quai chi dà perdüttanza da la chüra ün da tschel, da ferms liams tanter ils prüms essers umans, da vaira fraternità.

Hom e duonna han tenor quist raquint la medemma dignità sco imagnas da Dieu, ün impissamaint chi’d es adüna darcheu stat revoluziunari dürant il svilup da l’istorgia umana.
Autur: Christoph Reutlinger reverenda

Malavita savaina tuots be massa bain cha l’esser uman ha eir il potenzial d’esser privlus, violent e mal. Il paradis e la spüra buntà da quel lö sun dvantats ün’algordanza lontana, üna brama scritta in noss’orma. Cur ch’eu leg la Bibla, Vegl e Nouv Testamaint, inscuntra adüna darcheu ad homens e duonnas chi pondereschan in möd disferenzchà quista discrepanza tanter il stadi dal muond cun violenza e guerras e co chi pudess esser. La Bibla nu resta be pro la ponderaziun, ma tras la Soncha Scrittüra tegna Dieu adimmaint als essers umans ch’els sun insè buns e ch’els pon esser meglders.

Dieu ans regala üna spranza tuot oter co bunmarchada ch’el cun Gesu Crist nu’ns imprometta be üna lia chi tegna, che chi mâ nu dvainta. Ma a la fin da la Bibla vegnan impromiss ün nouv tschêl ed üna nouva terra. «E [Dieu] vain a süjantar mincha larma our da lur ögls, e la mort nu sarà plü; neir cordöli, ne plant, ne dolur na saran plü; perche las chosas d’avant sun passadas. […] Mera tuot fetsch eu dvantar nouv.» (Rev 21,4.5) E quista tensiun tanter la prümischma vocaziun da l’esser uman e la spendraschun sco ultim böt motiveschan a blers essers umans a s’ingaschar per buntà, amur ed umanità, mincha di.

RTR Vita e cretta 08:45

Artitgels legids il pli savens