Siglir tar il cuntegn

Pled sin via Ivo Orlik: «Quai n'è betg mes problem»

«Quai n’è betg mes problem.» Ina construcziun che nus tuttas e tuts avain gia udì – e segir er gia ditg sez . Ma tge stat davostiers? Èsi in’expressiun per proteger sasez? Èsi pli cumadaivel ni èsi simplamain tuttina?

(sursilvan) «Quei ei buc miu problem.» Ina construcziun sempla – sin l’emprema vesta. Mo forsa ein exact quels plaids la mort per ina societad solidara. Ozildi audins quella construcziun dapertut.

Nus stein cuort avon ina tiarza uiara mundiala – mo tgei cletg stundel en Svizra – aschia ch’igl ei buc miu problem.
La meisa rodunda fa beffas rassisticas enviers fugitivs – e negin dat encunter – igl ei gie buc nies problem.
La mar sesaulza – il clima batta. La neiv croda denton aunc mintg’onn sin nossa greppa – aschia ch’igl ei buc miu problem. Mellis affons mieran dalla fom e dalla seit en Palestina. Mo tgei cletg ha il Volg aunc adina empleniu il regals en miu vitg – aschia ch’igl ei buc miu problem. «Gie – quei ha tgei cletg tut da far nuot cun mei.»  

Tgei fussi, sch’ins schess: quei ei miu problem – era sch’jeu sun buc direct pertucaus.
Autur: Ivo Orlik

Quels plaids ein denton ina fuigia dalla atgna morala. La construcziun levgiescha nos patratgs. Sch’ins sesenta numnadamein buc pertucaus – ston ins era buc midar zatgei. Ins sto buc ir en rescas e sa ruossar sigl agen tron – ch’exista denton era mo orda cartas e sa beinspert curdar ensemen.

Mo tgei sei sch’ins midass il patertgar? Tgei fussi, sch’ins schess: «Quei ei miu problem – era sch’jeu sun buc direct pertuccaus.»

Nossa societad savess:
- mussar dapli curascha civilia sin via
- star en verbalmein per auters carstgauns
- far donaziuns als paupers
- vuschar politicamein e muentar zatgei
- sustener uniuns e projects d’integraziun
- gidar il vischin – era sche la seiv sparta ils curtins

Nus savessan schi bia. Perquei che – esser humans e reparter carezia ei negin luxus. Esser in bien concarstgaun ei plitost sco ina muscla. Sch’ins drova mai la muscla – svanescha ella. Midadas entscheivan buc sin livel mundial – mobein tier nus sin via, el vitg, el tren e sin social media.

Pia – la proxima gada che ti tratgas: «Quei ei buc miu problem», savessas sedumendar: «E tgei, sche schon?» Forsa entscheiva exact cun quella damonda la midada.

RTR Vita e cretta 08:45

Artitgels legids il pli savens