Odurs giogan en biaras religiuns ina rolla centrala: seigi quei cura ch’ei setracta d’entscheins en las baselgias catolicas ed ortodoxas, da bastuns pigns da fimentar tier ils hindus ed ils buddists ni dalla cuppa da besamin emplenida cun feglia da mira en la cultura ebraica. Era egl islam vegn l’odur duvrada per divers rituals sco per exempel: per purificar schliatas energias en lur casas. Il duvrar odurs sa pia haver differentas muntadas. En nies temps modern drova l’industria da parfums bia bunas odurs aromaticas per che mintgin anfli siu fried ideal.
Bunas odurs influenzeschan nossa disposiziun mentala, rinforzeschan nos sentiments, nossas regurdientschas, sveglian la fantasia e gidan nus da relaxar tgierp ed olma. Jarvas e lur friads vegnan era utilisai en terapias medicinalas alternativas per contonscher igl equiliber mental sco era en rituals per entrar pli tgunsch en in mund transcendental.
Avon biabein 5 000 onns era gl’entscheins gia enconuschents egl Orient. El haveva ina impurtonda muntada. Dil temps d’ils Egipzians han ins anflau rechats archeologics che muossan che entscheins vegneva buca mo duvraus per lur rituals mobein ch’el significava schizun in Diu per els.
Odurs san attirar ni disgustar. Nus enconuschin l’expressiun «quel possel jeu buca ferdar». Mintgin da nus ha in fried individual fetg persunal. A certins plai nies fried, ad auters buc.
Schizun enqual sogn vegn mess en context cun buns friads sco da rosas, gelgias, ielis custeivels, entscheins, mira ni ieli da Narda. Tenor la legenda savein nus che ord la fossa da Nossadunna sentev’ins in dultsch e migeivel fried da rosas e gelgias: in simbol dalla purezia.
Igl evangelist Johannes scriva, che Maria Magdalena hagi priu ina glivra crisam in ieli custeivel da Narda, hagi lavau ils peis da Jesus e schigentau quels cun ses cavels: en l’entira casa seigi sedarasaus in fried custeivel e prezius.
Entgins friads sveglian era tier mei regurdientschas da temps vargai, sco il fried d’il bien barsau dalla dumengia en casa paterna, il fried dalla stiva da lenn e las patgnas d’aviuls tier la tatta.
Mo era las visetas en las bialas stivas da schiember en l’Engiadina, che derasan ina odur tut particulara. Il fried dil pastg frestg segaus ed dil fein en clavau sco era dils bulius zuppai egl uaul lai sentir nus ils scazis dalla natira.
Entras odurs savein nus sentir ligioms e svegliar bialas regurdientschas.
