Igl è stada ina campagna da votaziun dals maletgs e da blera canera. Ina campagna unilaterala d’ina minoritad canerusa, che sa sco provocar ed attrair l’attenziun, er da las medias. Entant che paucas persunas èn stadas fitg dad aut, ha ina gronda maioritad da la societad taschì durant la campagna da votaziun.
La campagna da votaziun ha fatg balluccar ina da las valurs centralas d’ina democrazia: la libertad. L’occupaziun politica da pleds n’è nagut da nov. Tge che fa surstar è però co che gist la libertad individuala vegn reflectada ed er interpretada a moda e maniera perfida ed absurda en la debatta publica.
Per las adversarias ed ils adversaris da las mesiras stattan ils concarstgauns, la societad ed il stadi paradigmatic per in privel da la libertad individuala. Per las aderentas ed ils aderents da l’autra vart pussibiliteschan concarstgauns e lur agir pir dapli libertad individuala.
Mussar colur!
Ma vai propi per libertad en la discussiun davart dapli u damain mesiras da protecziun? Pertge che be sut la cundiziun da libertad poi dar in agir bun e schlet, culpa e responsabladad ed obligaziuns moralas. È la dumonda betg tut’inautra: tge è l’incumbensa e l’obligaziun dal stadi e tge l’incumbensa e l’obligaziun da nus sco burgaisas e burgais? Esser burgais na vul betg dir «esser consument», mabain esser part d’ina societad. Quai munta surpigliar responsabladad ed incumbensas. Mintga burgaisa è damai era in zichel stadi, sco la Constituziun federala di:
Mintga persuna surpiglia responsabladad per sasez e contribuescha tant sco pussaivel per dumagnar las incumbensas da stadi e societad.
La vardad vegn savens disturbada da manzegnas sco er da silenzi. Tant pli è ina discussiun seriusa plain respect impurtanta. Quai na tanscha dentant betg. Discutar, tadlar, reflectar, emprender e tut tenor er avair la grondezza dad adattar agens meinis ed ideas è dumandà er ed oravant tut en ina crisa. Ed i dovra soluziuns – soluziuns spertas e pragmaticas – er vinavant. Che la Svizra è tar il cumbat cunter la pandemia stada buna dad adina puspè chattar soluziuns mussa il congual cun auters pajais.
A la fin dovri dentant er ina societad che gughegia da surpigliar responsabladad e da mussar colur publicamain. Betg mo a l’urna.
Flavio Bundi
schefredactur RTR
