Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Bunura: Schelira permanenta – effect d'envierns cun blera naiv
Or da Actualitad dals 16.05.2019.
laschar ir. Durada: 3 minutas 4 Secundas.
cuntegn

Chantun Sche la naiv vegn tard profitescha la schelira permanenta

La schelira permanenta è ina scienza giuvna, pir dapi radund 20 onns datti datas dal glatsch che sa chatta en noss culms. E tuttina èsi cler en tge direcziun ch'i va, la schelira permanenta lieua numnadamain. En insaquants lieus spert, en auters main.

Er sch'i dat pir dapi radund 20 onns datas pertutgant la schelira permanenta pon ins vesair ch'i vegn pli chaud, quai di Robert Kenner da l'Institut per naiv e lavinas a Tavau che sa fatschenta cun la schelira permanenta. Quai pon ins vesair perquai che la schelira permanenta lieua.

La naiv ha in'influenza sin la schelira permanenta

I dat dentant in remedi encunter quai, numnadamain la naiv. Sche quella vegn tard lura conserva ella il fraid en il terrain e procura persuenter ch'il glatsch na lieua betg uschè spert. E sch'ella resta lura anc ditg lura tant meglier. Sche la naiv vegn dentant baud, lura conserva ella il chaud en il terrain e quai chaschuna lura ch'il glatsch lieua pli spert. Quai hajan cunzunt ils dus envierns dal 2015 e dal 2016 mussà. Là è la naiv vegnida tard e quai haja lura influenzà la schelira permanenta.

Tuttina, malgrà quai mussa il trend cleramain en ina direcziun, la schelira permanenta lieua e quai ha er influenza sin nus. Ils culms daventan pli instabils ed i è da quintar pli savens cun crudada da grippa e bovas, da quai è l'expert Robert Kenner persvas.

Schelira permanenta per tudestg «Permafrost»

Avrir la box Serrar la box

Sche la terra è constant sut 0 grad sche lura sa tracti da schelira permanenta, uschia definescha l'Institut da naiv e lavinas a Tavau quest term. Sche quella schelira lieua, lura smanatschan privels natirals sco crudada da crappa u bovas.

En Svizra chattan ins sin circa 5% da la surfatscha schelira permanenta, cunzunt en gravas autsituadas u tar paraids-crap sur circa 2500 meters. La schelira permanenta na dependa betg da la temperatura da l'aria, mabain da la temperatura a la surfatscha dal terren. Il sulegl e la grossezza da la cuverta da naiv ha ina influenza sin questa temperatura.

RR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens