Siglir tar il cuntegn

En possess da pliras famiglias L'aua sburflanta da Passugg

Las enconuschentas auas mineralas svizras naschan en circa ventg funtaunas da nossa terra. Ellas appartegnan als bains prezius dal pajais. Passugg ed Allegra èn duas da las enconuschentas funtaunas d’aua minerala dal Grischun è dapi l’onn 2005 puspè dal tuttafatg en mauns grischuns.

«Betg nus, mabain nossas funtaunas natiralas fan nossa aua minerala», di Urs Schmid ch’è cumpossessur e CEO da las funtaunas d’aua minerala da Passugg. «Nossas funtaunas han ina lunga istorgia da passa 400 onns che nus pudain cuntinuar.» En las profunditads dal terren sur Passugg e Malix orasi naschan las auas mineralas Passugger ed Allegra. L’aua minerala sburfla ord las funtaunas da Theophil, Allegra ed Ulricus en la criva e selvadia chavorgia da la Rabiosa. Dapi l’onn 1896 datti la societad anonima Funtaunas d’aua minerala da  Passugg. E dapi l’onn 1951 vegn l’aua minerala embuttigliada en ils stabiliments da producziun dad oz.

En mauns da Grischuns

Avant precis 20 onns han intginas famiglias d’interprendiders da Cuira e conturn cumprà enavos las funtaunas d’aua minerala da Passugg dals producents da bavrondas Carlsberg e Feldschlösschen. Quai cun l’argument principal da vulair mantegnair in’aua minerala en possess grischun, sco che Urs Schmid, che deriva oriundamain da la branscha da bavrondas di. «Ils possessurs dad oz èn las famiglias Schmid, Riedi, Lebrument, Brunner, Schlub, Andreoli e Niederreiter. Nus essan per uschè dir in’interpresa da famiglias e la successiun da la proxima generaziun è segirada.»

In bain prezius

«Nossas funtaunas d’aua minerala en Svizra èn in stgazi fitg prezius», di Urs Schmid. Quest stgazi fa part da las resursas impurtantas da las Svizras e dals Svizzers. L’aua minerala en Svizra è da buna qualitad. L’Uffizi federal d’ambient (UFAM) e l’Associaziun spezialisada svizra per aua, gas e chalira (SVGW) scrivan en in’analisa dal 2024 che 99,6% dals tests da l’aua minerala svizra adempleschian ils standards microbiologics. En las muntognas mantegna l’aua fitg savens sia qualitad da funtauna. En Svizra datti circa 20 funtaunas d’aua minerala. L’aua minerala svizra deriva da funtaunas spezialas cun ina qualitad exquisita.

In milliun liters en Svizra

Avrir la box Serrar la box

Las 20 funtaunas d’aua minerala svizras èn unidas en la cuminanza d’interess «Aua minerala svizra». Quella cuminanza presidiada dal cusseglier naziunal Martin Candinas represchenta ils interess communabels envers las instanzas politicas. Actualmain ha la branscha d’aua minerala svizra 20'000 plazzas da lavur.

La producziun d’aua minerala è creschida da 700 milliuns liters il 2000 sin 968 milliuns liters il 2024. L’onn 2024 ha mintga Svizra e mintga Svizzer bavì en media 106 liters aua minerala. Era quest quantum e creschì a partir dal 2000 per nov liters per persuna ad onn.

«Aua minerala è – sco bler auter nutriment er – ina chaussa da la disa», di il cumpossessur da l’interpresa Passugger SA ed agiunta: «Ins sa disa gia sco uffant vid l’aua minerala che vegn sin maisa. Quai è en tuttas regiuns da la Svizra uschia.» En il Grischun, ma er en autras regiuns da la Svizra appartegnia sia aua minerala a quellas che vegnan consumadas fitg bler.

Patrun da 30 lavurantas e lavurants

En discurs cun la redacziun declera Urs Schmid, l’acziunari principal e CEO da l’aua minerala da Passugg che sia interpresa na veglia betg crescher senza concept e cleras finamiras. En la producziun a Passugg lavuran dapi onns 30 persunas. L’aua minerala vegn vendida be en la gastronomia e hotellaria ed als commerziants da bavrondas en la Svizra tudestga e surtut en il Grischun.

Intginas datas istoricas da l’aua da Passugg

Avrir la box Serrar la box

L’emprima infurmaziun en scrit pertutgant «l’aua dad Arasga – Arasgerwasser» è vegnida enturn il 1562 da Johannes Antistes Fabricius. Fabricius percorscha che la sanadad da la populaziun en ed enturn la Val Rabiosa è d’attribuir a l’aua indigena. Questa aua impedeschia la malsogna dal gutter. Pir bler pli tard san ins che quai è il cuntegn aut da jod.

1874

Il schef dal stab general da pli tard, Theophil von Sprecher, metta il fundament per l’utilisaziun commerziala da las funtaunas. El cumpra las funtaunas da la vischnanca da Malix.

1896

A Turitg vegn fundada la Passugger Heilquellen AG. 20 acziunaris segnan in chapital d’aczias da 300'000 francs. Construids vegnan in hotel cun manaschi da cura, sendas da viandar ed ina halla da baiver en la chavorgia da la Rabiusa.

1951

Al lieu da producziun actual a Passugg vegn fatga l’emprima embuttigliada. I suondan quatter etappas da schlargiament ils onns 1961, 1965, 1975 e 1991.

1992

L’aua minerala quieta Allegra vegn embuttigliada per l’emprima giada.

2005

Ina gruppa d’investiders indigens surpiglia las marcas grischunas Allegra e Passugger da la Feldschlösschen Getränke SA e transferescha quellas en ina societad puramain grischuna: la Allegra Passugger Mineralquellen SA.

L’aua na vegn dentant betg vendida activamain a l’exteriur. «Nus n’essan betg ina marca che fa caneras e grondas empermischuns en la reclama. Nus cultivain ina cultura d’interpraisa averta e vivain ina strategia che vegn purtada da stabilitad e responsabladad sociala.»

Tradiziuns svizras

Tenor las infurmaziuns sin la pagina d’internet stat l’aua minerala da Passugg per la tradiziun svizra. «Passugger ha mantegnì sias buttiglias verdas cun il num Theophil e cun la crusch svizra», di Urs Schmid. «En il senn da l’innovaziun ha il designer Valerio Olgiati dentant era stgaffì per nus las buttiglias cun in design modern che nus duvrain surtut en la gastronomia. E sin las buttiglias da PET avain nus era la crusch svizra.» I saja cler ch’ina bavronda che sa venda sco product d’auta qualitad stoppia avair in connex cun las tradiziuns svizras.

Urs Schmid vul restar in actur stabil en il mund da las auas mineralas svizras. «Quai oblighescha era da furnir a la Svizra ed a ses manaschis da gastronomia e da vendita in’aua minerala d’auta qualitad.» Suenter ina carriera da decennis en l’industria da bavrondas saja el conscient ch’ins vivia adina cun la concurrenza. «Ma sco affar d’aua minerala vulain nus exnum seser cun ils auters producents d’aua minerala svizra en l’emprima ritscha e porscher cun noss products ina buna alternativa a la populaziun svizra.»

Artitgels legids il pli savens