Sin il campadi Rania avant Ziràn hai dà la fin d'emna passada in viv manaschi: rulottas, tendas da festa e musica tutgan tar il maletg, medemamain sco stans da martgà e scuntradas sut tschiel avert.
Impressiuns da la festa
-
Bild 1 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 4 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 5 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 6 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 7 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 8 von 9. Bildquelle: RTR.
-
Bild 9 von 9. Bildquelle: RTR.
La «Radgenossenschaft der Landstrasse», l'organisaziun che s'engascha per ils viagiants en Svizra, festivescha ses giubileum da 50 onns. Ella è vegnida fundada l'onn 1975 sco reacziun sin la discriminaziun durant decennis e sin l'assimilaziun sfurzada tras il stadi. Quai cunzunt cun il project ch'è vegnì enconuschent sco «Kinder der Landstrasse». L'organisaziun represchenta ils interess dals Jenics e da las Jenicas envers las autoritads, la politica e la societad.
Oz s'engascha l'organisaziun per la renconuschientscha culturala, per la protecziun da la moda da viver dals viagiants sco er cunter l'exclusiun sociala.
Giubileum che unescha cultura e cuminanza
La festa da giubileum a Ziràn ha unì la cultura, la musica e la cuminanza. Ultra da las preschentaziuns musicalas e dals stans da fiera, nua ch'ils Jenics han preschentà lur art artisanal u lur spezialitads, è era stà sin il program il barat tranter la populaziun maioritara ed ils Jenics. En quest connex n'è betg mo vegnì festivà, mabain er fatg endament l'istorgia, en la quala ils Jenics èn vegnids exclus u era survesids.
Ins di sco Jenic vegnan ins sin il mund cun 25 mastergns. En sasez essan nus martgadants ed il martgà è insatge central per nus. Blers èn dentant era picturs, muladers da cuntels u tut insatge auter.
L'occurrenza saja dapli ch'ina festa, han pliras persunas punctuà. Ella saja in'expressiun da l'autodeterminaziun jenica – ed in segn ch'ina minoritad fetschia valair sia vusch, daventia visibla e raquintia sezza sia istorgia. Ina cultura viva – malgrà lunga invisibilitad.
Schebain che blers Jenics e bleras Jenicas vivan ozendi domiciliads, caracteriseschan la lingua, la musica, las raits famigliaras e las tradiziuns vividas vinavant lur identitad. La protecziun da la cultura jenica – per exempel cun mantegnair plazzas da staziunament u cun promover la lingua – resta ina pretensiun centrala da la «Radgenossenschaft der Landstrasse».
La festa a Ziràn ha mussà: La cuminanza jenica viva. Ed ella pretenda ses plaz en la societad svizra cun istorgia, cun preschientscha e cun luschezza.