Jau, alumbardist Niedermann, engir da tegnair fidaivlamain e conscienziusamain tut quai che m’è vegnì prelegì. Uschè franc sco Dieu e tut ses Sogns ma gidian.
Quai ha el exclamà ils 6 da matg 2023 en l’intern dal palast apostolic en il Vatican. Il substitut dal papa, il colonel da la Guardia svizra papala Christoph Graf, cussegliera federala Viola Amherd, il president dal Cussegl naziunal Martin Candinas, sco era ses geniturs e parents cun ina delegaziun da Domat, han tadlà attentamain l’engirament rumantsch da Livio Niedermann. Ussa, avant Nadal, ha l’um da 22 onns d’exercitar per la benedicziun Urbi et Orbi da papa Francestg sin la plazza da son Peder.
FMR: Co As essas entant acclimatisads en il manaschi da la Guardia svizra papala?
Livio Niedermann: Suenter in onn e quatter mais sun jau m’installà fitg bain en la guardia. Suenter quest temp èn ils andaments clers, sco per exempel in’audienza generala. Jau poss era gia esser in exempel per ils gardists pli giuvens. Cun il linguatg talian vai era bain, damai ch’jau hai l’avantatg rumantsch. Resumond dastg jau dir ch’jau sun creschì en il manaschi e ma sent sco en ina segunda famiglia.
Co sa preschenta Voss program da servetsch per las Festas?
Quel consista da blers servetschs spezials. Quest temp retschaiva il papa divers giasts, e là stuain nus esser preschents. Latiers vegn la messa da Nadal en il dom da son Peder da Nadalnotg, per quella dastg jau er esser en servetsch. Per l’Urbi et Orbi dals 25 da december sun jau vegnì clamà l’emprima giada per il pichet d’onur. Per quella chaschun vegnin nus ad ans preschentar sin la plazza da son Peder en l’uniforma da gala cun il cuirass d’atschal e l’alumbarda.
Sto il corp exercitar spezialmain per questas preschentaziuns?
Per il pichet d'onur dals 25 da december avain nus duas unitads spezialas d’exercizi, nua che nus exercitain ils moviments cun l’alumbarda, uschia che tut vesa a la fin ora net ed unitar.
Tge è stada Vossa pli gronda impressiun dapi la saramentaziun dals 6 da matg?
Per il temp suenter la saramentaziun n’hai midà nagut areguard il servetsch. A mai èsi dentant vegnì cler che jau hai ussa responsabladad per la protecziun dal papa e ch’jau hai da m’engaschar 100% per questa incumbensa. Jau hai numnadamain engirà da proteger el en cas d’urgenza cun mia vita.
Han ils gardists in zic temp liber?
Sco en mintga corp militar avain era nus temp liber. Ma ins sto esser flexibel. Nus avain mintgamai sis dis servetsch ed essan alura trais dis sin reserva. Quests trais dis avain nus da prestar servetschs extraordinaris tenor basegns, sco per exempel in’audienza u retschaviment d’in president. Sch’jau hai tuttina ina giada liber vom jau gugent en sortida cun mes camarats u fatsch spassegiadas en la citad eterna.
Vus essas era tambur. Vegnis mintgatant da dar sin il schumber en la guardia?
Per il mument essan nus trais tamburs. Las provas ina giada l’emna s'orienteschan a las occurrenzas, per las qualas nus vegnin clamads cun la banda (red: musica da la Guardia svizra). Nus dain sin il schumber mintgamai il di da naschientscha da la guardia il schaner, alura ils 6 da matg ed ils 31 da december davant la canorta sin la plazza da son Peder. Vitiers vegnan diversas occurrenzas internas da la guardia, nua che nus dain in concert.
Co sa preschentan Voss plans per il futur?
Mes servetsch ordinari va a fin ils 31-10-2024. Actualmain hai jau l’intenziun da restar fin ils 31-5-2025. Damai dastg jau prestar servetsch per ina part da l’onn sontg e passentar in’ulteriura saramentaziun. Alura ves jau mes avegnir tar la Polizia chantunala grischuna, per la quala jau na ma sun dentant anc betg annunzià.
L’intervista è vegnida fatga a scrit.
Or da l'archiv: la saramentaziun per rumantsch
